Nabestaanden van Nederlands bombardement in Irak klagen Nederlandse staat aan
Lauren Gould bij NOS Met het Oog op Morgen
In 2015 bombardeerde Nederland een bommenfabriek van IS in de Irakese stad Hawija. Daarbij vielen zeventig burgerslachtoffers. Advocaat Liesbeth Zegveld heeft nu de Nederlandse staat gedagvaard namens elf nabestaanden die zeggen schade te hebben geleden door dit bombardement. Universitair docent Conflictstudies Lauren Gould, die nauw samenwerkt met Zegveld, sprak hierover met NOS Met het Oog op Morgen.
Aansprakelijkheid
In 2020 kondigde de Nederlandse staat via de VN al een vrijwillige schenking aan van vier miljoen euro voor de wederopbouw van Hawija. Deze rechtszaak is echter niet alleen uit op verdere compensatie. "Het verschil is dat er bij een vrijwillige bijdrage geen wettelijke aansprakelijkheid wordt erkend. Het doel van deze dagvaarding is dan ook om te laten zien dat Nederland aansprakelijk is voor de schade die het bombardement heeft veroorzaakt."
Ook zorgt een rechtszaak ervoor dat er feiten boven tafel komen, en dat is hard nodig volgens Gould: "Heel vaak wordt dit soort hedendaagse oorlog gelegitimeerd onder de noemer dat deze procedures heel zorgvuldig en secuur zijn, en dat ze te allen tijde burgerslachtoffers zullen voorkomen. Er moet dus veel meer op tafel komen over wat er is misgegaan bij deze procedure."
Compensatie
De zaak focust zich specifiek op de schade die is berokkend aan de levens van nabestaanden, die vaak naast familieleden ook hun inkomen, onderkomens en de volledige infrastructuur hebben verloren. "Zegveld is uit op een individuele schadevergoeding voor de slachtoffers, en dat is weer iets anders dan de vrijwillige bijdrage die in 2020 is aangekondigd. Die is voor herstelwerkzaamheden, maar niet voor de individuen die schade hebben geleden."
De lokale bevolking heeft weinig vertrouwen in de grote organisaties zoals de VN en de burgemeester van Hawija heeft nog niks vernomen over de beloofde vier miljoen. Gould benadrukt nogmaals de omstandigheden waarin het bombardement plaatsvond. "Dit gebeurde in een stad waar IS aan de leiding was, dus mensen hadden het al heel zwaar. En het was niet alsof met deze bom IS werd verdreven. Ik denk dat het politiek en militair goed is om na te denken over hoe we op deze manier oorlogvoeren."