Iraniërs weigeren deel te nemen aan 'politiek theater' van aankomende verkiezingen

De Islamitische Republiek van Iran heeft sinds haar oprichting in 1979 nog nooit vrije en eerlijke verkiezingen georganiseerd. Dit stelden dr. Ammar Maleki van de Universiteit van Tilburg en universitair docent religiewetenschap Pooyan Tamimi Arab in The Conversation. Zij merkten op dat verkiezingen in de normale zin van het woord onmogelijk zijn, waardoor veel Iraniërs weigerden deel te nemen aan de komende verkiezingen.

Laagste opkomst ooit volgens enquête

De huidige president Hassan Rouhani trad na twee termijnen af en op 18 juni vonden presidentsverkiezingen plaats. Het onderzoeksinstituut van Maleki en Tamimi Arab, de Group for Analyzing and Measuring Attitudes in Iran (GAMAAN), heeft tussen 27 mei en 3 juni van dit jaar een online-enquête gehouden over de aanstaande verkiezingen. Uit de resultaten bleek dat de Islamitische Republiek geconfronteerd werd met haar laagste opkomst ooit: slechts 25% van de respondenten gaven aan te zullen gaan stemmen. Volgens nog een peiling, uitgevoerd door GAMAAN tussen 15 en 17 juni, zou opnieuw ongeveer een kwart van de populatie naar de stembus gaan en 61% een stem uitbrengen op Raisi. 

Boycot

Wat kon een opkomstdaling verklaren van meer dan 70% in 2017 tot een verwachting van minder dan 30%? "De overgrote meerderheid van onze respondenten, 71%, zei dat de belangrijkste reden dat ze niet gaan stemmen was vanwege 'het onvrije en ineffectieve karakter van verkiezingen in de Islamitische Republiek'," leggen Maleki en Tamimi Arab uit. Volgens hen blijkt uit de laatste resultaten van hun enquête dat de wens van de meerderheid om van het theocratische systeem af te komen niet is veranderd. Net als andere autoritaire regimes heeft de Islamitische Republiek een opkomst nodig die hoog genoeg is om in het buitenland een beeld van een legitieme regering te kunnen verkopen. "Door deze in scène gezette verkiezingen te boycotten, weigeren de gewone Iraniërs deel te nemen aan dit politieke theater. Het is tijd dat de internationale gemeenschap hun wil erkent om een echte verandering in Iran teweeg te brengen."

Uitkomst verkiezingen

Na de verkiezingen bleek Raisi gewonnen te hebben met 62% van de stemmen. Ook GAMAAN’s voorspelling van een relatief hoog percentage blanco stemmen bleek ongeveer te kloppen. Echter, de officieel bekend gemaakte opkomst van bijna 50% (waarvan 14% blanco stemmen) was veel hoger dan voorspeld. “Het lijkt erop dat het regime de proporties van de uitkomsten correct heeft gemeten en bekendgemaakt. De veel hogere opkomst, echter, lijkt gemanipuleerd,” zegt Tamimi Arab. “Volgens de officiële cijfers zou Raisi enkele miljoenen stemmen meer hebben behaald dan in 2017, terwijl er een actieve boycot campagne is gevoerd door gewone Iraniërs. Zelfs de voormalige president Ahmadinejad, populair onder een deel van de Raisi stemmers van 2017, riep op niet te gaan stemmen. Hoewel de officieel bekend gemaakte resultaten de laagste opkomst ooit markeren, zou het voor het regime een te grote afgang zijn geweest om een opkomst van onder de 40% of zelfs onder de 30% bekend te maken.”

Meer informatie

Maleki en Tamimi Arab vertellen meer over hun onderzoek in The Conversation Weekly podcast.