Hoe moet onze vrijheid worden ingeperkt?

Het plan om een avondklok in te voeren stuitte op veel weerstand. Wat is het effect van de avondklok op onze vrijheid? En is er ook ander beleid mogelijk om corona te bestrijden? Prof. dr. Ingrid Robeyns (Filosofie en Religiewetenschap) werd erover geïnterviewd in Trouw.

Positieve en negatieve vrijheid

Met de avondklok wordt de vrijheid van burgers nog verder ingeperkt. "Mensen denken bij ‘vrijheid’ vaak aan negatieve vrijheid: de afwezigheid van beperkingen," legt Robeyns uit. "Filosoof Isaiah Berlin wees erop dat positieve vrijheid net zo goed van belang is: de vrijheid om dingen te doen die belangrijk zijn voor wie jij bent." Daar hoort ook de mogelijkheid om voor je mentale gezondheid te zorgen bij. Nu dat moeilijker is voor mensen die overdag te druk zijn om bijvoorbeeld een wandeling te maken, wordt de psychologische last van de pandemie nog zwaarder.

Sterker signaal

Is een verplichte avondklok de enige middel om het doel van minder sociale contacten (en dus minder besmettingen) te bereiken? Volgens Robeyns zouden bijvoorbeeld de dingen die nu sterk afgeraden worden ook verboden kunnen worden. Nu lijkt het idee te zijn: als het niet controleerbaar is, gaan we het ook niet verbieden. "Ik vraag me af of dat het enige verschil is tussen ten strengste afraden en verbieden," zegt Robeyns. "Als je iets verbiedt, zelfs als je dat niet kunt controleren, geef je een veel sterker signaal af. Mensen zullen minder snel bij elkaar op bezoek gaan als het verboden is, zelfs als de kans op controle heel klein is.”