Hoe de neoliberalen de politiek veranderden

De afgelopen twee jaar deed Naomi Woltring (Politieke Geschiedenis) samen met dr. Bram Mellink en dr. Merijn Oudenampsen onderzoek naar de invloed van neoliberale ideeën in Nederland. In De Correspondent legt Woltring uit hoe de neoliberalen de politiek hebben veranderd en wat we daarvan kunnen leren. 

Het neoliberalisme streeft naar een overheid "die als taak heeft marktwerking te stimuleren en dus concurrentie te bevorderen, bijvoorbeeld door monopolies te breken, prijsafspraken tegen te gaan en burgers een sollicitatieplicht op te leggen als ze geen werk hebben", aldus Woltring. Maar hoe gaan ideeën over in politiek en veranderen ze de wereld?

crisis

De grenzen van wat ‘neutraal’ is en wat ideologisch, zijn veranderlijk

Dat begint met het vormen van een groep gelijkgestemden, legt Woltring uit. Die groep kan haar ideeën vervolgens delen met de buitenwereld, bijvoorbeeld via propaganda en onderwijs. Vervolgens is het belangrijk sleutelpositities te bemachtigen in belangrijke instituties en te wachten op een crisis van waaruit hervormingen kunnen worden doorgevoerd: "De grenzen van wat ‘neutraal’ is en wat ideologisch, zijn veranderlijk. Wat politiek denkbaar en voorstelbaar is, verschuift weer. Het doet ertoe welke ideeën dominant worden in crisistijd". Het zijn namelijk die ideeën die de macht hebben de toekomst te bepalen.