Het uitlekken van staatsgeheimen kan allerlei redenen hebben, vertelt Eleni Braat
Eleni Braat bij The Daily Move
Eind oktober zijn twee (oud-)medewerkers van de Nationaal Coördinator Terrosismebestrijding en Veiligheid opgepakt wegens het lekken van staatsgeheimen. Universitair hoofddocent Politieke geschiedenis Eleni Braat is te gast bij The Daily Move op BNR om uit te leggen wat de term staatsgeheim nu precies inhoudt.
Niveaus
“Binnen de categorie staatsgeheim heb je drie niveaus”, legt Braat uit. Het niveau hangt af van de schade die het bekendmaken van de informatie kan aanrichten. ‘Confidentieel’ is de laagste categorie, dan volgt ‘staatsgeheim geheim’ en tot slot ‘staatsgeheim zeer geheim’. “Bij ‘staatsgeheim zeer geheim’ kan je denken aan bijvoorbeeld de identiteit van menselijke bronnen, zoals agenten van inlichtingendiensten.”
Toegang tot dit soort geheime documenten is heel beperkt, vertelt Braat. “Als medewerker van een inlichtingendienst heb je toegang tot informatie die je nodig hebt voor een onderzoek via een need to know principe en verder niet.” Dit geldt voor alle drie de niveaus en is een poging om de informatie te beschermen, voegt ze toe.
Redenen
Het is lastig om precies vast te stellen hoe vaak geheime documenten gelekt worden, stelt Braat, maar internationaal gezien komt het regelmatig voor. “Dat kan allerlei redenen hebben,” legt ze uit, “bijvoorbeeld ideologische redenen.” Mensen kunnen ideologisch wegdrijven van de organisatie waar ze voor werken en meer toenadering vinden bij een andere organisatie of land. Ook is het aanbieden van geld een reden waarom staatsgeheimen worden uitgelekt. “Of iemand is chantabel,” vertelt ze, “dat is misschien het meest voorkomende.”