De racistische oorsprong van 'victim blaming'

Twee moeders met hun kinderen in New York (1962) © iStockphoto.com/atlantic-kid
Twee moeders met hun kinderen in New York (1962) © iStockphoto.com/atlantic-kid

'Victim blaming' betekent dat een slachtoffer zelf de schuld krijgt van wat hem is overkomen. Maar waar komt de term eigenlijk vandaan? Prof. dr. Geert Buelens (Talen, Literatuur en Communicatie) was te gast bij radioprogramma De wereld van Sofie om dit uit te leggen.

Prof. dr. Geert Buelens
Prof. dr. Geert Buelens

Een cultureel probleem

De term 'victim blaming' is afkomstig uit het boek Blaming the Victim uit 1971 van William Ryan. Dit boek was een reactie op een rapport uit de jaren zestig, waarin stond dat "het probleem van de zwarte armoede eigenlijk in de zwarte familiale structuur zat. Als zwarte families maar zouden functioneren als niet-zwarte families, dan zouden zij opgenomen kunnen worden in de Amerikaanse samenleving," aldus Buelens. Volgens het rapport was het probleem dat de vrouw aan het hoofd van het gezin stond, waardoor mannen vaak vertrokken. Armoede werd dus gepositioneerd als cultureel probleem.

Tegengeluid

Ryan schreef in zijn boek dat deze beweringen helemaal niet gemaakt konden worden, onder andere door de conclusies te vergelijken met andere bevolkingsgroepen. Toch worden de argumenten uit het rapport ook vandaag de dag nog regelmatig gehoord. Buelens wijst echter op oorzaken buiten de familie, zoals discriminatie in het rechtssysteem waardoor veel zwarte jongeren in de gevangenis belanden voor relatief kleine misdrijven. Juist nu, tijdens Black History Month, is het extra belangrijk om ons te verdiepen in het zwarte perspectief op de geschiedenis.