De oorlog verandert genderrollen in Oekraïne

Ten tijde van oorlog verandert de traditionele rolverdeling tussen mannen en vrouwen. Dat is ook nu te zien in de verslaggeving rondom de oorlog in Oekraïne. Samen met Kristin Skare Orgeret (Oslo Metropolitan University) schreef universitair hoofddocent Media en Performance Studies Bruce Mutsvairo erover voor The Conversation.

Genderstereotypen in oorlogstijd

Skare Orgeret en Mutsvairo laten zien dat een oorlogssituatie bestaande stereotypen uitvergroot: "Eigenschappen die worden gelijkgesteld aan mannelijkheid worden voortdurend afgeschilderd als agressief en aantrekkelijker in oorlogssituaties. Daarentegen worden vrouwen vaak afgeschilderd als geleid door pacifisme en zorg voor anderen – typisch vrouwelijke eigenschappen."

De Oekraïense oorlogsverslaggeving spreekt deze stereotypes tegen. Zo vertellen mannen over hun aversie voor het vechten en worden er beelden uitgezonden van huilende mannen. "De berichtgeving over de oorlog in Oekraïne helpt ons inzien dat er niet noodzakelijk een verschil is tussen vluchten om je kinderen te redden of de vijand bestrijden met wapens of woorden. Het zijn allemaal oorlogshandelingen", schrijven Mutsvario en Skare Orgeret.

Emoties in de media

Ook in de redactiekamer verandert er veel: televisieverslaggevers, zowel de mannen als de vrouwen, tonen meer emotie dan voorheen bij oorlogsverslaggeving gebruikelijk was. Dit lijkt een gevolg van de recente emotionele wending in de journalistiek: "De aandacht voor emotie in de journalistiek vertegenwoordigt een verschuiving die ruimte geeft voor meer emotionele en gepersonaliseerde vormen van expressie in de openbare discussie." 

Deze persoonlijke verhalen voegen toe aan het grotere verhaal over macht en informatie-uitwisseling. "De meer complexe en menselijke beeldvorming van gender in de media kan ook van invloed zijn op de empathie voor het gevaar dat de Oekraïners op het slagveld en als vluchtelingen lopen, en uiteindelijk de bereidheid tot verandering in het internationale veiligheidsbeleid beïnvloeden", aldus Mutsvario en Skare Orgeret.