“De jaren zestig, toen gebeurde het echt allemaal”

Geert Buelens in De Nacht Van

Civil Rights March on Washington, D.C. (1963). Foto: Unseen Histories, via Unplash
Civil rights march on Washington, D.C. (1963).

In De Nacht Van werd er teruggeblikt op de jaren zestig, die bekendstaan as roerige jaren. Hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde Geert Buelens was te gast om te spreken over dit decennium, waar hij ook het boek De jaren zestig over heeft geschreven.

Mythisch decennium

“Als je net zoals ik geboren werd in de jaren zeventig, dan had je eigenlijk het gevoel van: ja, leuke tijd, maar de jaren zestig, toen gebeurde het echt allemaal!”, zegt Buelens. Hoewel elk decennium uniek is, vindt hij de jaren zestig het meest mythische decennium. “Er zijn eindeloos veel documentaires over gemaakt.”

Vrijheidsassociatie

Voor veel mensen staan de jaren zestig symbool voor mogelijkheid en vrijheid. “Niet elk decennium heeft die vibe”, stelt Buelens. “Er zijn decennia nadien waar je het een beetje voelt krimpen en enger worden.”

Echter is er ook een groep mensen die minder positief is over het decennium. “De vrijheidsassociatie wordt door sommige mensen gezien als het begin van het einde van de westerse beschaving”, legt hij uit. “In de nasleep daarvan zijn er veel dingen veranderd waar mensen vandaag blij mee zijn, maar er zijn ook mensen die het beschouwen als dood en verderf.”

Nieuwe ervaringen

Een voorbeeld van zo’n verandering is de opkomst van de middenklasse. De salarissen werden hoger en de werkomstandigheden veranderden, waardoor er meer ruimte kwam voor luxeproducten naast het broodnodige. “Mensen die er voorheen niet aan konden denken om een auto te kopen, gingen genoeg verdienen om een auto te kopen”, vertelt hij. “Dat is denk ik wat voor de meeste mensen het grootste verschil heeft gemaakt.”

Ook kwamen de eerste satellieten in de jaren zestig, die nieuwe belevingen met zich meebrachten. Voor het eerst kon men live meekrijgen wat er aan de andere kant van de wereld gebeurde. “Dat verkleinde in zekere zin de wereld”, legt Buelens uit. “Het waren ervaringen die mensen nog nooit eerder hadden gehad.”

Protesten

Er was ook van alles gaande op het gebied van sociale kwesties en de jaren zestig staan ook wel bekend als het decennium van de protesten. Er werd geprotesteerd tegen onder andere de Vietnamoorlog, voor vrouwenrechten en tegen racisme, vergelijkbaar met de hedendaagse #MeToo- en Black Lives Matter-bewegingen, legt Buelens uit. “Heel veel van de protesten van de jaren zestig hebben te maken met discussies die we vandaag nog altijd voeren.”