De digitale informatiekloof wordt steeds groter: "Mensen verdwalen in de digitale doolhof"

Terwijl de digitale ontwikkelingen in de samenleving alsmaar toenemen, groeit de achterstand van mensen die hierin moeilijk meekunnen. Zij lopen steeds vaker tegen problemen aan, ook bij voorheen vrij toegankelijke plekken zoals de bank of het ziekenhuis. Hoogleraar Media en digitale samenleving José van Dijck benadrukt het belang van de erkenning van dit probleem bij Sociale Vraagstukken: "Mensen verdwalen in de digitale doolhof."

Ongeletterdheid

Van Dijck is bezorgd over de kloof tussen mensen die wel en niet meekunnen met de ontwikkelingen op digitaal vlak. "Het gat in de samenleving dat toch al bestaat en zich manifesteert door gewone ongeletterdheid, wordt alleen maar groter in het digitale domein", zegt Van Dijck. 

In veel gepoogde oplossingen voor deze groeiende informatiekloof mist Van Dijck de link met de sociale vaardigheden buiten de digitale wereld. "Iedereen heeft het over digitale ongeletterdheid, maar leg de koppeling met gewone ongeletterdheid, dus met lezen, schrijven en bepaalde sociale vaardigheden. Die zijn zo belangrijk", legt ze uit.

Dit geldt voor het online invullen van een formulier, maar ook om het beschermen van je eigen privacy, iets waar veel mensen nog moeite mee hebben. "Je moet snappen hoe een online omgeving in elkaar zit om je kritisch te kunnen opstellen, zodat je er niet ingeluisd wordt."

Digitale inclusie

Van Dijck werkt mee aan projecten van PublicSpaces, een organisatie bestaande uit onder meer musea, publieke omroepen, bibliotheken en patiëntenorganisaties. PublicSpaces probeert sociale instanties toegankelijker te maken door de digitale omgeving opnieuw op te bouwen.

"Het internet is nu helemaal commercieel: het zit vol met 'datastofzuigers' die allemaal je data willen hebben in ruil voor zogenaamd gratis diensten. We vragen alle aangesloten organisaties om zelf mee te denken over het inrichten van een ideale openbare digitale ruimte", vertelt Van Dijck.

Zo zijn publieke en non-profit organisaties niet langer compleet afhankelijk van commerciële tech-giganten als Google of Microsoft, die vooral winst willen maken. "Online kennen we geen publieke infrastructuur zoals we die in de offline wereld kennen: het wegenstelsel, de treinen", zegt Van Dijck. Door deze infrastructuur wel digitaal te implementeren, wordt de digitale kloof langzaam kleiner.