Onderzoek naar COVID-19 in mens en dier
In opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) coördineert de faculteit Diergeneeskunde het onderzoeksproject ‘Fighting COVID-19 in animals and humans, a one health approach’. Het project is een samenwerking tussen diverse partijen binnen het Netherlands Centre for One Health (NCOH). Projectleider Arjan Stegeman: ‘Het belangrijkste doel is vaststellen of het nieuwe virus SARS-CoV-2, dat de ziekte COVID-19 veroorzaakt, tussen dieren en tussen dier en mens kan blijven circuleren wanneer de overdracht tussen mensen is ingedamd.’
Vanuit diverse landen komen signalen dat het nieuwe coronavirus SARSCoV-2 ook dieren – met name kat- en marterachtigen – kan besmetten. In deze context heeft het Ministerie van LNV opdracht gegeven tot het schrijven van een onderzoeksvoorstel. Tegelijkertijd werden in april en mei op vier nertsenbedrijven in Noord- Brabant besmettingen vastgesteld. Onderzoek door diverse partijen binnen NCOH toonde aan dat er, na de oorspronkelijke overdracht van mens op nerts, zeer waarschijnlijk twee mensen zijn besmet door nertsen. Ook werden boerderijkatten getest. Zeven van de vierentwintig katten bleken antistoffen te hebben en dus besmet te zijn geweest. Milieu-epidemioloog Lidwien Smit is nauw betrokken bij de onderzoeken in nertsen en katten: ‘Als we in huishoudens katten vinden die besmet zijn geweest, dan is het interessant om te kijken wat de risicofactoren hiervoor waren.’
Door gegevens over de virussen bij mensen en dieren te combineren, kunnen we ontrafelen hoe de verspreiding gaat.
Inmiddels is het grootschalige onderzoeksproject “Fighting COVID-19 in animals and humans, a one health approach” in volle gang. De wetenschappers onderzoeken katten, honden, konijnen en wilde dieren, maar de focus ligt op huisdieren. Microbioloog Els Broens: ‘Het contact tussen mensen en huisdieren is intensief, waarbij overdracht van ziekteverwekkers kan plaatsvinden.’ Viroloog Marion Koopmans voegt toe: ‘Door gegevens over de virussen bij mensen en dieren te combineren, kunnen we ontrafelen hoe de verspreiding gaat.’ Het project is interdisciplinair: artsen, dierenartsen, microbiologen, epidemiologen, pathologen, modelleurs en communicatiedeskundigen zijn allen betrokken. De eerste resultaten worden binnen enkele maanden verwacht.
Mobiele kliniek
Voor dit onderzoek zijn monsters van honden en katten van gezinnen met COVID-19 nodig. Omdat deze gezinnen niet zelf naar de kliniek kunnen komen, nemen dierenartsen van de Universiteit Utrecht tijdens een huisbezoek de benodigde monsters af. Om dit veilig te kunnen doen, maken zij gebruik van de mobiele kliniek van Stichting Zwerfkatten Nederland. Deze bus werd ook ingezet voor het onderzoeken van katten op de nertsenbedrijven.
