Ondernemende vaardigheden trainen met co-creatie

Studenten betrekken bij het onderwijsontwerpproces, oftewel: co-creatie. Wat leren studenten daarvan? Draagt het bij aan hun ondernemende vaardigheden? En, ook niet onbelangrijk: wat levert het je op als docent? Waar moet je op letten als je (delen van) een cursus samen met studenten wil vormgeven? Twee ervaringsdeskundigen aan het woord.

Laat studenten zelf hun inzet en samenwerking beoordelen

Samenwerken in groepjes, het is bij de meeste cursussen eerder regel dan uitzondering. Dat is mooi, want samenwerken met anderen is een belangrijke ondernemende vaardigheid. Ook voor de groepsopdracht krijgen studenten een cijfer, dat doorgaans (gewogen) gemiddeld wordt met een eventueel individueel paper of tentamen.

Bij de cursus Responsible ICT (Informatiekunde) pakken ze het anders aan. Docent Sergio España: “We geven niet de hele groep hetzelfde cijfer. Studenten worden aan het einde van de cursus gevraagd de samenwerking en alle teamleden – inclusief zichzelf - afzonderlijk te scoren.

De criteria waarop beoordeeld wordt bedenken de studenten zelf, een vorm van co-creatie. Onderdeel van de cursus is een workshop rondom teamwork en samenwerken. Studenten denken na over vragen als ‘Waar denk ik aan bij een goed teamlid? Welke karakteristieken heeft zo iemand? Hoe gedraagt hij of zij zich in een team?’. In groepjes denken studenten na over deze vragen, we discussiëren door totdat er consensus is. Zo ontstaan er twaalf à vijftien criteria die aan het einde van de cursus terugkomen op het beoordelingsformulier dat de studenten zelf invullen."

Studenten beoordelen zelf hun inzet en samenwerking

Hoe deze scores vervolgens meewegen in het eindcijfer is aan de docent. Sergio’s studenten zijn positief over hun betrokkenheid: “Zo’n intersubjectief assessment werkt heel goed. Studenten ervaren de criteria als redelijk en eerlijk, ook omdat ze niet door mij als docent werden ‘opgelegd’.”

Masterstudenten ontwerpen keuzecursus

Een heel ander voorbeeld van co-creatie is de cursus Digitale Farmaceutische Zorgverlening, een keuzevak van de master Farmacie dat geheel door studenten werd bedacht. Aukje Mantel-Teeuwisse, hoogleraar Pharmacy and Global Health: “Een groep van vijf studenten heeft in 2019 vijf fulltime weken een nieuwe keuzecursus ontwikkeld, die vorig jaar daadwerkelijk gegeven is. Ze hoefden geen werkcolleges of tentamens uit te werken, maar bedachten wel de opbouw, werkvormen en toetsing (rubric). Het plan werd gepresenteerd aan het management van de School of Pharmacy.

De studenten werden ondersteund met een stoomcursus onderwijs ontwerpen en wekelijkse feedbacksessies. Ook werd er samengewerkt met Educate-IT en het Teaching & Learning Lab, wat mooi terugkwam in het resultaat: de cursus bestond uit blended learning, met een e-learning, een hackathon én een schriftelijke toets. Deze schriftelijke toets is halverwege de cursus gepland, zodat studenten voldoende inhoudelijke kennis hebben voordat ze aan de slag gaan met een concreet project tijdens de hackathon.

Co-creatie is een mooie manier om ondernemendheid onder studenten te stimuleren.

Omgaan met onzekerheid

“Apotheker is een risicomijdend beroep, dus de master Farmacie trekt wel een bepaald type studenten,” aldus Mantel-Teeuwisse. “Dat zag je ook terug bij het co-creëren van de cursus. Hoewel ze alle vrijheid hadden werd er toch gekozen voor een schriftelijk tentamen, een gangbare en daarmee ‘veilige’ toetsvorm.”

Sergio herkent dit: “Ik laat nu eigenlijk relatief weinig ruimte voor echte verrassingen, want ik merk dat het ook wel eng is voor studenten als alles open ligt.”

Mantel-Teeuwisse: “De studenten gaven ook wel aan dat ze het heel pittig vonden om met iets nieuws bezig te zijn - onderwijs ontwikkelen - over een inhoudelijk onderwerp waar ze nog niet op bekwaam waren. Studenten betrekken bij de herontwikkeling van een cursus die ze eerder hebben gevolgd zou wellicht een mooie tussenvorm kunnen zijn.”

Beide docenten zien co-creatie wel als een mooie manier om ondernemendheid onder studenten te stimuleren. Sergio: “Het is exciting en ondernemend, zowel voor de student als de docent. Ik zou het mooi vinden om te bewegen naar een radicaal nieuwe aanpak voor het ontwerpen en toetsen van academisch onderwijs, samen met onze studenten.”

Meer weten over co-creatie?
In de Educational Database van het Centre for Academic Teaching staat een nuttig artikel over co-creatie en docent-studentpartnerschap. Educate-it biedt ondersteuning aan docenten die aan de slag willen gaan met co-creatie. Er is ook een Special Interest Group rondom co-creatie.