Europese consumenten en de Common Agricultural Policy

Een landbouwbouwmachine in het veld © iStockphoto.com/fotokostic
© iStockphoto.com/fotokostic

Vijftig jaar geleden protesteerden ongeveer 100.000 Europese boeren tegen het Mansholtplan. Sindsdien hebben de boeren inspraak in het Europese landbouwbeleid. Zij waren echter niet de enigen. Alessandra Schimmel (Geschiedenis en Kunstgeschiedenis) schreef voor het Vidi-project van prof. dr. Liesbeth van de Grift een blog over de rol van Europese consumentengroepen in debatten rond het Europese landbouwbeleid.

Alessandra Schimmel
Alessandra Schimmel

CAP en BEUC

Het Mansholtplan was bedoeld om het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de Europese Economische Gemeenschap (European Economic Community's Common Agricultural Policy of CAP) een nieuwe vorm te geven door de productiviteit en de zelfvoorziening van de Europese boeren te verhogen, maar de boeren voelden zich bedreigd en er werd naar hun zorgen geluisterd. Door de omvang en de complexiteit van het gemeenschappelijk landbouwbeleid moesten naast de belangen van de landbouwers ook andere belangen en standpunten worden geïntegreerd, maar die werden vaak over het hoofd gezien. Europese consumentengroeperingen, sinds het begin van de jaren zestig georganiseerd in de overkoepelende consumentenorganisatie BEUC (Bureau Européen des Unions de Consommateurs, 'Europees Bureau van Consumentenverenigingen'), maakten in toenemende mate hun bezorgdheid over het GLB kenbaar.

De nalatenschap van BEUC

Het grootste probleem, aldus de Europese consumentengroeperingen, is dat het gemeenschappelijk landbouwbeleid was opgezet als een beleid ten behoeve van de boeren en niet van de consumenten. Zij erkenden het belang van de CAP, maar om alle belangen te vertegenwoordigen, moest het landbouwbeleid volgens BEUC worden omgevormd van een sectoraal landbouwbeleid tot een echt voedselbeleid. In de huidige plannen van de Europese Commissie voor de Farm to Fork-strategie, een hoeksteen van de Europese Green Deal, hoort men de echo van consumentengroeperingen en hun eis voor een alomvattend voedselsysteem in plaats van een landbouwbeleid, om zo een eerlijk en milieuvriendelijk voedselsysteem te creëren voor alle betrokkenen.

Consumers on the March

Deze blog is onderdeel van het Vidi-project 'Consumers on the March: Civic Activism and Political Representation in Europe, 1960s to 1990s' van Liesbeth van de Grift. Dit onderzoeksproject analyseert de claims van representativiteit van consumentenorganisaties en hun strategieën om deze claims, en wat deze organisaties beschrijven als het ‘consumentenbelang’, te onderbouwen. Het belicht de verstrengeling van regionaal, nationaal en mondiaal bestuur in de tweede helft van de twintigste eeuw.