De universiteit als katalysator voor ondernemerschap: lokaal en mondiaal

De Covid-19 pandemie heeft een nieuwe betekenis gegeven aan de lokale en mondiale rol van de universiteit. Universiteiten zouden deze rol moeten benutten als katalysator voor ondernemerschap, stelt Erik Stam, hoogleraar Strategie, Organisatie en Ondernemerschap en hoofd van de Utrecht University School of Economics.

We bevinden ons midden in de coronacrisis. Een crisis die, paradoxaal genoeg, zowel de lokale als de mondiale rol van universiteiten heeft versterkt. Aan de ene kant hebben de universiteiten aan mondiaal bereik gewonnen. De crisis heeft de digitale transitie versneld. Onderwijs en onderzoek zijn nog nooit zo intensief digitaal geweest als ze nu zijn, wat een mondiaal bereik van universiteiten mogelijk heeft gemaakt. We onderwijzen studenten van ver en dichtbij op hetzelfde moment, in hetzelfde digitale klaslokaal, en het is nu makkelijker dan ooit om wetenschappers van over de hele wereld te ontmoeten.

Welke rol kunnen we verwachten van de universiteit in een kenniseconomie die in toenemende mate digitaal en kwetsbaar is?

Aan de andere kant fungeren universiteiten als anker in de lokale economie: een stabiele werkgever te midden van de turbulentie onder bedrijven die hard geraakt zijn door de crisis. Studenten verkiezen een universiteit in de buurt boven een universiteit in een andere regio, vanwege de reistijd. We weten nog niet wat de langetermijneffecten van deze crisis zullen zijn, maar het zal ongetwijfeld leiden tot nieuwe articulaties van het lokale en het mondiale. Welke rol kunnen we verwachten van de universiteit in een kenniseconomie die in toenemende mate digitaal en kwetsbaar is?

We zijn ons ervan bewust dat we leven in een maatschappij die te maken heeft met mondiale uitdagingen. Het aangaan van deze uitdagingen is nog urgenter geworden tijdens de coronacrisis. Er moeten oplossingen voor ontdekt en gecreëerd worden. Dit vraagt om een houding, gedrag en vaardigheden die het najagen en realiseren van waardecreatie stimuleren.

De traditionele rol van de universiteit als ontwikkelaar van diepgaande disciplinaire, wetenschappelijke expertise zal verrijkt moeten worden met houdingen en vaardigheden die gericht zijn op het creëren en toevoegen van nieuwe waarde en het verbeteren van de maatschappij van morgen. Talent en kennisontwikkeling zullen steeds meer multidisciplinair moeten worden, om nieuwe combinaties van kennis en vaardigheden te maken die nodig zijn om maatschappelijke problemen aan te pakken. Het maken van deze nieuwe combinaties en ervoor zorgen dat ze effectief zijn vereist dat studenten en wetenschappers toegerust zijn met de juiste ondernemende houding en vaardigheden.

De toekomst is niet iets dat daarbuiten bestaat, maar iets dat we zelf creëren.

Universiteiten zouden bottom-up initiatieven moeten aanmoedigen, in combinatie met een universitaire visie. Universiteiten moeten zich bewust worden van hun rol in ecosystemen voor ondernemerschap, namelijk: het opleiden van studenten die waarde kunnen toevoegen in organisaties, de economie en de maatschappij. Universiteiten zijn een bron van kennis die nieuwsgierigheid stimuleert, kennis die relevant is voor de samenleving.

De toekomst is niet iets dat daarbuiten bestaat, maar iets dat we zelf creëren. Ondernemerschap is de sleutel tot het creëren van de toekomst, en universiteiten zouden de katalysator moeten zijn om ondernemerschap mogelijk te maken: door lokaal een bron van talent en kennis te zijn, maar ook om verbinding te maken met andere ecosystemen voor ondernemerschap wereldwijd.