Willen dolfijnen ook zwemmen met mensen?

Zwemmen met dolfijnen, het is de droom van vakantiegangers. Maar welk effect heeft dat op de kleine walvisachtigen? Een Nederlandse marinebioloog doet daar onderzoek naar - en is bezorgd.

Biologie

Als spinnerdolfijnen in de Rode Zee worden benaderd door zwemmende toeristen, doen ze hun naam eer aan. Ze springen dan opvallend vaak uit het water, 'spinnen' in de lucht rond hun as en laten hun staart bij de landing hard op het water klappen. Een prachtig gezicht, maar of het ook betekent dat dat ze de aanwezigheid van mensen op prijs stellen? Bioloog Liesbeth Slooten betwijfelt het. 'De klappen die ze met hun staart op het wateroppervlak geven, gebruiken ze waarschijnlijk om met elkaar te communiceren', legt ze uit. 'Je zou het kunnen vergelijken met schreeuwen. De vraag is dan: wat schreeuwen dolfijnen bij het zien van mensen? Roepen ze 'dit is leuk!', of waarschuwen ze elkaar om uit de buurt te blijven?'

Wilde dolfijnen krijgen steeds vaker gezelschap van mensen in hun natuurlijke omgeving. Het wereldwijde aantal deelnemers aan walvis- en dolfijnentours steeg sinds de jaren negentig van 4- naar ruim 13 miljoen per jaar, blijkt uit cijfers van het International Fund for Animal Welfare. Inmiddels kun je de rondvaarten boeken op alle continenten, in 111 landen. Jaarlijks wordt er 1,8 miljard euro mee verdiend. En de tijd dat toeristen genoegen namen met een paar foto's van grote afstand is voorbij. Op steeds meer plekken mag je tegen betaling in het water springen om de dieren in snorkeluitrusting tegemoet te zwemmen.

(...)

Dit soort misverstanden tussen mens en dolfijn ontstaan volgens hoogleraar diergedrag Saskia Arndt van de Universiteit Utrecht deels door antropomorfisme, oftewel de neiging om dierlijk gedrag te verklaren vanuit menselijke emotie.

'Dolfijnen worden door de invloed van films en televisieseries gezien als vriendelijke wezens', zegt Arndt. 'Daar komt bij dat ze van nature opgetrokken mondhoeken hebben. Dat is puur een anatomisch kenmerk. Het zegt niets over hun emoties. Toch denken mensen daardoor vaak dat de dieren glimlachen en hun gezelschap waarderen.'

Zelf zou Arndt niemand aanraden om te gaan zwemmen met dolfijnen. 'Zelfs als ze bijvoorbeeld op je afzwemmen, betekent dat niet altijd dat ze nieuwsgierig zijn en je aanwezigheid op prijs stellen. Ze kunnen je ook als bedreiging zien en willen verjagen.'

Ze wijst op meerdere gevallen van toeristen die werden aangevallen door dolfijnen. Zo liep in 2013 een Ierse vrouw drie gebroken ribben en een longbeschadiging op toen ze probeerde te zwemmen met een dolfijn voor de kust van County Clare.

Het volledige artikel is verschenen in de Volkskrant, 23 juni 2018