Wat zou Thorbecke van de Omgevingswet hebben gevonden?

Sinds augustus is postdoctoraal onderzoeker Lilian van Karnenbeek aan het werk aan de Universiteit Utrecht. Als onderzoeker is ze verbonden aan UCWOSL en werkzaam bij de afdeling Staatsrecht, Bestuursrecht & Rechtstheorie. Zij is betrokken bij het onderzoeksproject ‘Wat zou Thorbecke van de Omgevingswet hebben gevonden’. Haar onderzoek richt zicht op de verander(en)de horizontale en verticale machtsverhoudingen die de Omgevingswet tot gevolg heeft.

Even voorstellen

"Ik ben Lilian van Karnenbeek, 27 jaar, wonend in Utrecht en planologe. In juni heb ik mijn proefschrift over 'organische gebiedsontwikkeling' ingeleverd aan Wageningen University. Tijdens het schrijven van mijn proefschrift ontwikkelde ik steeds meer interesse in het recht. Met name de verhouding tussen het recht, het handelen van de overheid en de fysieke leefomgeving sprak mij erg aan. Ik heb daar veel over gesproken met mijn promoter (Willem Salet) en op een gegeven moment tegen mezelf gezegd: als ik door ga in de wetenschap dan wil ik die kant op. Natuurlijk realiseerde ik mij wel dat mijn kennis over het recht gebrekkig is. Waarop Willem Salet zei: er is maar een plek waar je die kennis kan vergaren, dat is op de afdeling recht. Willem Salet en Marleen van Rijswick kennen elkaar en zo is er een samenwerking ontstaan."

"Ik heb toen, samen met Marleen van Rijswick en Frank Groothuijse, een onderzoeksvoorstel geschreven over de Omgevingswet binnen het programma Staatsman Thorbecke van de KNAW. Met de komst van de Omgevingswet wordt een hernieuwde invulling gegeven aan de horizontale verhoudingen tussen de staatsmachten en de verticale verhoudingen tussen de openbare lichamen. 

Deze hernieuwde invullingen zullen ingrijpende gevolgen hebben voor de manier waarop een gezonde en veilige fysieke leefomgeving wordt gecreëerd. Daarnaast lijken deze hernieuwde invullingen op gespannen voet te staan met twee Thorbeckiaanse beginselen (een evenwichtige machtenscheiding en het Huis van Thorbecke). De vraag is dan: zijn de constitutionele condities van Thorbecke niet voldoende met de tijd meegegroeid of is de moderne overheidspraktijk aan het Thorbeckiaanse gedachtegoed ontsnapt? Met die vraag in het achterhoofd proberen we met een kritische blik naar de Omgevingswet te kijken (vanuit een staatsrechtelijk en planologisch perspectief)."

"Het kernteam bestaat uit Marleen, Frank en ik. Tweemaal per jaar zullen we het project bespreken met drie externe adviseurs, professor Willem Salet (emeritus-hoogleraar planologie UvA, voormalig WRR), professor Remco Nehmelman (hoogleraar publiek organisatierecht Universiteit Utrecht, Griffier Eerste Kamer) en professor Janneke Gerards (hoogleraar staatsrecht/fundamentele rechten) om de kwaliteit van het onderzoek te waarborgen."