Wat weten, vinden en voelen kinderen uit groep 7 en 8 van terrorisme?

TerInfo en Kidsweek deden onderzoek

Kinderen in een klaslokaal met de vingers omhoog. © iStockphoto.com/Smederevac
© iStockphoto.com/Smederevac

Zo’n 87 procent van de kinderen denkt dat er steeds meer terroristische aanslagen plaatsvinden en een deel kan er soms niet van slapen. Dit blijkt uit een kleinschalig onderzoek van het project TerInfo (Universiteit Utrecht) en de kinderkrant Kidsweek. Hoeveel krijgen basisschoolleerlingen nu echt mee van terrorisme en politiek geweld? En wat is de impact?

Kinderen horen wel van alles over terrorisme en politiek geweld, maar lijken dit niet te kunnen inkaderen, schrijven de onderzoekers in een artikel van Didactief Online. Ze zagen dit toen ze een vragenlijst over de kennis, houding en gevoelens van leerlingen over terrorisme uitvoerden. In totaal vulden 224 leerlingen uit groep 7 en 8 de vragenlijst in. Twintig van hen deden vervolgens mee aan een aanvullend interview.

Associaties en gevoelens

Het onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat 87 procent van de basisschoolleerlingen denkt dat er steeds meer terroristische aanslagen worden gepleegd, terwijl dit aantal in het Westen juist daalt. 34 procent overschat de kans op een aanslag en sommigen kunnen er af en toe niet van slapen of ontwijken het nieuws.

40 procent van de kinderen weet niet wat terrorisme is en kan geen voorbeelden noemen. Ook weten veel zevende- en achtstegroepers terrorisme niet goed te onderscheiden van criminaliteit en noemen overvallen of steekpartijen in hun wijk als voorbeelden van terrorisme.

Naast angst kan dit leiden tot misvattingen en stereotyperingen.

Meer dan een kwart geeft aan niet te weten hoe een terrorist eruitziet, al hebben de meesten er wel associaties bij. Ze noemen uiterlijke kenmerken als ‘bivakmutsen’, ‘zwarte kleding’ en ‘wapens’, maar ook meer persoonlijke kenmerken als ‘islamitisch’, ‘boze mensen’ en ‘psychische problemen’.

Misvattingen en stereotyperingen

Terrorisme roept bij de leerlingen dus associaties en gevoelens op, maar ze hebben weinig feitelijke kennis. De informatie die ze, zowel thuis als online en op school, meekrijgen is gefragmenteerd. Naast angst kan dit leiden tot misvattingen en stereotyperingen, zoals dat terroristen altijd moslims zijn.

De onderzoekers benadrukken het belang van het in de klas bespreekbaar maken van terrorisme en ander (politiek) geweld. Door het gesprek over deze onderwerpen op een doordachte manier te openen, lijken leerlingen minder bang te worden. Ze kunnen terrorisme in een breder perspectief plaatsen en er historische voorbeelden aan verbinden.

Bij een mogelijke toekomstige aanslag of terroristische dreiging geeft dit houvast: het is niet zomaar iets angstaanjagends wat ons overkomt, maar iets waar we als samenleving invloed op hebben.

TerInfo

TerInfo is een project van de Universiteit Utrecht om docenten in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en mbo te ondersteunen bij het bespreken van terrorisme, politiek geweld en disruptieve gebeurtenissen in de samenleving. TerInfo ontwikkelt artikelen en lesplannen, geeft gastlessen en publiceert lesbrieven naar aanleiding van heftige, actuele gebeurtenissen. Docenten kunnen gratis een account aanvragen via de website van TerInfo.