Gemeenten: wees voorbereid op verschuiving Airbnb naar de provincie

Sociaal-geografisch onderzoek naar toerisme

Was woningdelen via platformen als Airbnb eerst vooral een stedelijk fenomeen, met Amsterdam als steevaste lijstaanvoerder, nu komen vooral regio’s buiten stedelijke gebieden als de Randstad op. Sociaal-geograaf Egbert van der Zee van de Universiteit Utrecht kwam deze veranderingen op het spoor. ‘De verschuiving zette twee jaar geleden voorzichtig in. Vorig jaar kon je het al duidelijker terugzien in de cijfers maar dit jaar was echt het kantelpunt.” Tegelijkertijd signaleert hij dat gemeentes vaak niet zijn voorbereid. “Woningdelen biedt volop kansen, maar zoals de praktijk in de grote steden laat zien kan het ook leiden tot ongewenste situaties. En gemeentes hebben vaak nog geen beleid ontwikkeld om die overlast voor te zijn. Doet die zich eenmaal voor, dan ben je vaak te laat.”

In absolute zin mag dit verschijnsel in landelijke gebieden dan achterblijven, de impact is in die gebieden misschien wel groter. “Want het aantal gereserveerde nachten per 1000 inwoners is in Zeeland, op de Waddeneilanden, langs de Noordzeekust, rond de Veluwe, in Zuid-Limburg en in grote delen van Noord-Nederland namelijk veel hoger dan in de grote steden,” zo verduidelijkt Van der Zee.

Drastische maatregelen

De sociaal-geograaf onderzoekt stedelijk toerisme en ziet dat gemeentelijke overheden lang niet altijd beleid ontwikkelen om toerisme in goede banen te leiden. “Promotie van je stad of dorp is echt iets anders dan beleidsontwikkeling.” De ervaring leert dat in de grote steden beleidsingrepen aanvankelijk nauwelijks effect hadden op de vraag naar en het aanbod van deelwoningen. “Toen waren er op een gegeven moment drastische maatregelen nodig om de negatieve effecten van het woningdelen in te dammen.”

Invloed van coronacrisis

De coronacrisis heeft een, waarschijnlijk voorlopig, einde gemaakt aan de stormachtige ontwikkeling van het woningdelen. “Maar veel gemeenten in Zeeland en in het Noorden en Oosten van het land zien juist een toename in het aantal gereserveerde nachten. Ook in Limburg en langs de Noordzeekust zijn gemeenten met een toename te vinden.” In sommige gevallen zorgt de toename ervoor dat een gemeente in de bovenste regionen van het Nederlandse woningdelen verkeert. “Veere hoeft in juni 2020 alleen Amsterdam boven zich te dulden en ook Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee bevinden zich in de top 10 van de gemeenten met de meeste gereserveerde nachten.”