Vernieuwd kwaliteitskader geeft Utrechtse onderwijsprofessionals handvatten voor de educatie van het jonge kind

Kleuter steekt haar handjes omhoog waar gekleurde verf aan zit

Gelijke kansen voor ieder kind. Die missie staat centraal in het vernieuwde Utrechts Kwaliteitskader (UKK), dat onderwijsprofessionals handvatten biedt om de opvang en educatie van jonge kinderen verder te verbeteren. Onderwijskundigen en pedagogen van de Universiteit Utrecht actualiseerden het UKK in opdracht van de gemeente én samen met vele betrokkenen. 

Opvang en educatie van hoge kwaliteit

In de eerste zes levensjaren ontwikkelen kinderen zich sneller dan in elke andere periode in hun leven. De relaties en ervaringen die ze in deze jaren opdoen vormen het fundament voor hun verdere ontwikkeling. “Jonge kinderen hebben opvang en educatie van hoge kwaliteit nodig, die bijdraagt aan hun cognitieve, sociaal-emotionele en brede ontwikkeling”, vertelt projectleider en onderwijskundig adviseur Martine Broekhuizen. “In het UKK hebben we geformuleerd waar deze opvang en educatie aan moet voldoen, en hebben we praktische richtlijnen voor professionals opgesteld. Ook de samenwerking tussen organisaties is hierbij heel belangrijk. Hoe realiseer je bijvoorbeeld een sterke inhoudelijke doorgaande lijn, en een kindvriendelijke overgang tussen kinderdagverblijven, peutercentra en basisscholen?”

Samen met professionals en ouders

Samen met een klankbordgroep waarin alle partners uit de stad waren vertegenwoordigd, is het vorige kwaliteitskader uit 2017 onder de loep genomen. Martine: “Eén van de doelen was om het UKK praktischer te maken, en beter te laten aansluiten bij de dagelijkse werkzaamheden van onderwijsprofessionals. Daarom hielden we focusgroepgesprekken met intern begeleiders, coaches uit de voorschoolse educatie en ouders. We bogen ons over vragen als: Welke elementen hebben een update nodig? Waar moet meer (of  minder) aandacht aan worden besteed? En hoe zorgen we ervoor dat het UKK meer praktische handvatten biedt voor professionals in de praktijk?” 

Speerpunten en nieuwe onderwerpen

In het UKK zijn uiteindelijk grote en kleine wijzigingen doorgevoerd. Zo staan er nu meer speerpunten in die gericht zijn op de brede talentontwikkeling van jonge kinderen. Ook is er meer nadruk gelegd op een inclusieve speel-leeromgeving, waarin alle kinderen zich gezien en gehoord voelen. Daarnaast zijn deze speerpunten voor het dagelijks handelen vertaald naar een competentieprofiel voor onderwijsprofessionals. Deze kan worden gebruikt als zelfevaluatie-instrument, maar ook als gespreksinstrument in de coaching van onderwijsprofessionals. 

Verder is er nu meer aandacht voor een gelijkwaardige samenwerking met ouders, voor burgerschap, het gebruikmaken van de thuistaal en hoe je als organisatie kan leren en ontwikkelen (zowel intern als met de partners). Alle acties zijn er uiteindelijk op gericht om meer gelijke kansen te realiseren voor alle kinderen.

Het UKK bevestigt wat er al goed gaat, en biedt daarnaast nieuwe inspiratie voor het belangrijke werk dat professionals doen voor jonge kinderen. Samen maken we het verschil!

Eelco Eerenberg, wethouder Onderwijs
Gemeente Utrecht

Zaal vol betrokken professionals

Het UKK is begin oktober gepresenteerd aan een zaal vol professionals uit het werkveld, zoals pedagogisch medewerkers, leerkrachten, VE-coaches, intern begeleiders, schoolleiders en beleidsmakers. In verschillende workshops gingen zij aan de slag met verschillende speerpunten uit het UKK. 

Bodine Romijn (universitair docent Pedagogiek in Diverse Samenlevingen) was ook betrokken bij de actualisatie van het UKK, en gaf een workshop over het creëren van een inclusieve speelleeromgeving: “Ik zag het enthousiasme bij de deelnemers over de tips waar ze zelf snel mee aan de slag kunnen in de klas. Zoals het aanbieden van kleurpotloden in alle huidskleuren. Maar ik merkte ook hun motivatie om aanpassingen te doen die meer tijd kosten, of waar een bredere cultuurverandering voor nodig is. Heel mooi om te zien!”

Projectteam