Tropische insecten uit de Bijzondere Collecties spelen rol in Metamorphosis

Documentaire over Maria Sibylla Merian

De Universiteitsbibliotheek Utrecht heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming van de documentaire Metamorphosis. Deze film van regisseur Pim Zwier ging op 11 november in première tijdens het IDFA-festival in Amsterdam en is genomineerd voor de Best Dutch Film Award.

Detail plaat VII, 'Metamorphosis' van Merian, 1705, topstuk uit de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Utrecht

Van rups tot vlinder

Centraal staat het leven en werk van de Duits-Nederlandse kunstenares Maria Sibylla Merian (1647-1717), die aan de basis stond van de entomologie – de insectenkunde. Haar belangrijkste werk draaide om de metamorfose van rupsen tot vlinders: ze legde het proces vast in fraaie prenten en gravures en was de eerste die de insecten tekende samen met de plant waarop ze leven.

Topstuk uit de Bijzondere Collecties

Detail titelpagina 'Metamorphosis' van Merian, 1705, topstuk uit de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Utrecht

In de documentaire figureren onder andere drie exemplaren van haar beroemde boekwerk Metamorphosis insectorum Surinamensium, alle uit de collectie van de universiteitsbibliotheek. Hierin beschrijft en verbeeldt Merian op wonderschone wijze de gedaanteverwisselingen van tropische insecten in Suriname. Diverse platen in het boek zijn in de documentaire op prachtige wijze gefilmd. Daarnaast brengt Zwier 17de-eeuwse tekeningen, gravures en schilderijen op subtiele wijze in beweging en wekken acteurs als Carly Wijs en Pierre Bokma historische bronnen tot leven. En met een macrolens toont hij het verpoppingsproces van zelf opgekweekte rupsen.

Het resultaat is een fascinerende combinatie van natuurdocumentaire, kostuumdrama en kunstproject. De documentaire gaat de komende tijd draaien in enkele filmhuizen en mogelijk dat een geïnteresseerde omroep hem gaat uitzenden.