Rashmi Sasidharan benoemd tot hoogleraar Plant Stress Resilience

Bioloog Rashmi Sasidharan is door de Universiteit Utrecht benoemd tot hoogleraar Plant Stress Resilience. Met haar nieuwe onderzoeksgroep hoopt ze te achterhalen welke processen planten beter laten omgaan met extreme weersomstandigheden. Die kennis kan de weg vrijmaken voor ‘klimaatbestendige’ gewassen.

In de Westerse wereld lijkt een betrouwbare voedselvoorziening vanzelfsprekend. Toch zal het in de toekomst een grote uitdaging worden om genoeg voedsel te produceren voor de groeiende wereldbevolking. Een belangrijke oorzaak daarvan is dat oogsten steeds vaker mislukken door extreme weersomstandigheden die te herleiden zijn tot klimaatverandering.

Een manier om dit probleem aan te pakken, is gewassen ontwikkelen die droogte, overstromingen, hitte en andere weersextremen het hoofd kunnen bieden. Om dat mogelijk te maken is fundamentele kennis nodig over de biologische processen waarmee een plant ongunstige omstandigheden overleeft. Voor de onderzoeksgroep van Rashmi Sasidharan is dit dan ook het belangrijkste doel.

Wat maakt planten weerbaar?

“Onze missie is begrijpen hoe planten ongunstige omstandigheden waarnemen, erop reageren en doorstaan”, zegt Sasidharan. “Met technieken uit de phenomics en moleculaire biologie bestuderen we de plant als geheel, op moleculaire schaal en de niveaus tussenin. Zo willen we uiteindelijk de cruciale eigenschappen en moleculaire processen achterhalen waardoor een plant kan overleven.”

Hedendaagse gewassen missen allerlei nuttige eigenschappen waarmee ze zich kunnen aanpassen als hun omgeving verandert. Hun wilde voorouders hebben die vaak nog wel.

Wilde voorouders

Sasidharans onderzoek richt zich niet alleen op de gebruikelijke modelsoorten, die vaak in labs worden bestudeerd, maar ook op wilde planten. Wilde voorouders van hedendaagse gewassen herbergen nog allerlei gunstige eigenschappen waardoor deze planten zich wél kunnen aanpassen als hun omgeving verandert. Bij huidige gewassen zijn die eigenschappen dikwijls verdwenen. Door de eeuwen heen selecteerden gewastelers hun planten vooral op eigenschappen die economische waarde hadden, zoals opbrengst, smaak of uiterlijk. Dit leidde er gaandeweg ook toe dat gewassen allerlei eigenschappen kwijtraakten die de plant helpen overleven als de omstandigheden verslechteren.

Overstromingen na droogte

Opvallend is ook dat Sasidharans team onderzoekt hoe planten reageren als er diverse stressfactoren tegelijkertijd optreden. Door klimaatverandering zullen gewassen daar vaker mee te maken krijgen.

Juist door de onvoorspelbaarheid van klimaatverandering moeten gewassen weerbaar maken tegen combinaties van stressfactoren

Sasidharan: “Na een periode van droogte kun je bijvoorbeeld overstromingen krijgen, of hitte die gepaard gaat met overstromingen of droogte. Door de opwarming van de aarde krijgen we vaker weersextremen, en die zullen ook nog eens minder voorspelbaar zijn. Juist door die onvoorspelbaarheid van klimaatverandering moeten we ernaar streven om gewassen weerbaar te maken tegen combinaties van stressfactoren.”

Breed scala aan life sciences

Sasidharan verwacht grote stappen in haar onderzoek te kunnen zetten, juist omdat de Universiteit Utrecht een breed scala aan life science-onderzoek herbergt. “Zo kunnen we ons fundamentele plantenonderzoek koppelen aan andere expertises binnen de life sciences, en zelfs aan sociale wetenschappen”, zegt Sasidharan.

We kunnen ons fundamentele plantenonderzoek koppelen aan andere expertises binnen de life sciences, en zelfs aan sociale wetenschappen

Volgens de onderzoeker kun je een duurzame en klimaatbestendige voedselvoorziening alleen bereiken door vanuit diverse vakgebieden samen te werken. “Platforms zoals Future Food Utrecht bieden nu al de perfecte gelegenheid voor. Dankzij Future Food Utrecht heb ik inmiddels een paar unieke samenwerkingen opgezet, en ik kijk ernaar uit om dat verder uit te bouwen met mijn nieuwe onderzoeksgroep.”