Hoe maken we van handen wassen een gewoonte?

In mei dit jaar hebben verscheidene onderzoekers subsidie gekregen uit het COVID-19 Fonds van de faculteit Sociale Wetenschappen. Welke onderzoeken zijn het, wie gaat ze uitvoeren, en wat zijn de verwachtingen?

Onderzoeksbijdrage: Hand Hygiene Habit Formation.
Hoofdaanvrager, en hieronder aan het woord: Denise de Ridder.

handen wassen

Waarover gaat het onderzoek?
Ons onderzoek gaat over handhygiëne: hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen, zonder er steeds over na te denken, een paar keer per dag hun handen wassen? Hoe maken we van handen wassen een gewoonte? In vergelijking met de anderhalvemetermaatregel is vaker handen wassen, en geen handen schudden als je iemand tegenkomt, relatief simpel en bovendien een maatregel die veel steun geniet onder de bevolking. Toch zie je dat het best lastig is om het goed te doen als je er geen routine van maakt. 

Hoe voer je het uit? 
Marleen Gillebaart en ik voeren het onderzoek samen uit waarbij we gebruikmaken van een panel van 2000 mensen die we elke twee weken gedurende vijf maanden lang ondervragen. De ene helft krijgt een reminder om  zich aan handhygiënemaatregelen te houden, de andere helft niet. Wij werken gewoon vanuit huis en overleggen via Teams. Onze respondenten zijn ook gewoon thuis waar ze om de zoveel weken een online vragenlijst voorgelegd krijgen. In dat opzicht hebben we geen last van de coronamaatregelen.

Als mensen meer discipline zouden betrachten, zouden we de pandemie gemakkelijker kunnen beteugelen. Wij denken dat het anders zit.

Wat gaat het onderzoek (hopelijk) opleveren en wat wil je met de resultaten gaan doen? 
Als het gaat om het opvolgen van coronamaatregelen wordt er vaak verwezen naar discipline. Als mensen meer discipline zouden betrachten, zouden we de pandemie gemakkelijker kunnen beteugelen. Wij denken dat het anders zit. Discipline, of wat daar voor doorgaat, zit hem eerder in het regelmatig doen wat je moet doen zonder dat het veel moeite kost, zodat het uiteindelijk een deel van jezelf wordt. Als het inderdaad gaat zoals wij denken – dat simpele reminders je helpen om te doen wat je moet doen – is dat een belangrijk inzicht om de verspreiding van corona te helpen keren. In dat geval delen we onze bevindingen met bijvoorbeeld de Corona Gedragsunit van het RIVM.

Wanneer verwacht je de eerste resultaten te kunnen delen? 
We zijn nu bijna klaar met ons onderzoek en het goede nieuws is dat bijna alle mensen die aan het onderzoek begonnen nog steeds meedoen. Dat is een hele prestatie voor langdurend onderzoek en daar zijn we heel blij mij. Zo eind september zijn de eerste resultaten bekend.