Herbeschrijving dinofossiel: “Met de kennis van nu kan er veel meer gedaan worden met zo’n skelet”
In de jaren ’70 ontdekten wetenschappers in Patagonië het 175 miljoen jaar oude fossiel van langnekdino Patagosaurus fariasi. In 1979 en 1986 is de langnek uit het vroege Jura beschreven, en nu heeft Utrechtse paleontoloog Femke Holwerda met haar collega’s het fossiel grondig herbeschreven met de technologie en kennis van nu. Deze taxonomische herbeschrijving is de basis om nieuwe vragen te kunnen beantwoorden: hoe snel groeide de Patagosaurus, en hoe liep de dino? We spraken Holwerda over de nieuwe beschrijving, die onlangs verscheen in Geodiversitas.
Wat konden jullie nu wel onderzoeken, dat in de jaren ’70 niet kon?
“Tegenwoordig doen we niet zo vaak meer aan klassieke taxonomie, waarin je in een paper één beest beschrijft. Toch is het belangrijk om een fossiel zo goed mogelijk te beschrijven, voordat alle ‘sexy’ state of the art analyses erop losgelaten kunnen worden. We hebben nu de botten grondiger onderzocht met betere high-res camera’s en konden in de wervels kijken met een CT-scan. Daardoor konden we zien dat Patagosaurus inwendige luchtzakken in de wervels had, om hun skelet zo licht mogelijk te houden. Ook zijn er sinds de jaren ’70 meer langnekken gevonden, dus we kunnen nu de verschillende fossielen met elkaar vergelijken.”
(Tekst loopt door onder afbeelding)
Hoe verhoudt Patagosaurus zich tot andere langnekken?
“Patagosaurus is niet zo groot als z’n jongere neef Patagotitan, het grootste landdier ooit, maar ze hebben wel bepaalde basale kenmerken gemeen. Die luchtzakken of ‘pneumaniciteit’ in de ruggenwervels kwam vaker voor bij langnekken in het Late Jura en het Krijt. Nu zie je een soortgelijk kenmerk in vogels: zij hebben een broos en daardoor heel licht skelet. Bij dino’s is het skelet nog wel heel sterk, in tegenstelling tot onze moderne vogels. Bij verder geëvolueerde neven van Patagosaurus vindt je die luchtzakken ook in staartwervels en ribben.”
Eerder zei je dat jullie nu nieuwe analyses op het skelet kunnen doen. Wat gaan jullie onderzoeken?
“Op dit moment wordt er gekeken hoe skeletten van langnekken gedurende het Jura veranderden met een zogeheten morfometrische analyse. Daarvoor kunnen we de dijbenen van Patagosaurus goed gebruiken. In de toekomst kunnen we met een biomechanische analyse kijken hoe de dino liep, en hoe snel, zoals eerder dit jaar voor T-rex is gedaan. Ik vind het zelf interessant om nog te onderzoeken hoe snel Patagoraurus groeide. Het was een enorm beest, we denken dat de langnekken een zelfde soort functie in hun ecosysteem vervulden als olifanten en giraffen dat nu doen. Die zoogdieren zijn zo groot dat vogeltjes zich vestigen op hun rug, misschien gebeurde dat vroeger ook met Patagosaurus en kleine pterosaurussen!”
Publicatie
Holwerda, F., Rauhut, O.W.M., Pol, D., 2021, 'Osteological revision of the holotype of the Middle Jurassic sauropod dinosaur Patagosaurus fariasi Bonaparte, 1979 (Sauropoda: Cetiosauridae)', Geodiversitas 43 (16): 575-643. https://doi.org/10.5252/geodiversitas2021v43a16.
De studie is gepubliceerd in het blad Geodiversitas door Femke Holwerda (onderzoeker bij het Royal Tyrrell Museum en de Universiteit Utrecht), in samenwerking met de Argentijnse onderzoeker Diego Pol (MEF, Trelew) en de Duitse onderzoeker Oliver Rauhut (SNSB, München).