Gemiddelde Nederlander kent 540 mensen

De gemiddelde Nederlander kent op dit moment 540 mensen. Dat blijkt uit een statistisch onderzoek van de Universiteit Utrecht en Radboud Universiteit dat is gedaan op verzoek van het tijdschrift Quest.

Je moet elkaar bij naam kennen én je zou op straat een praatje met elkaar kunnen maken. Dat is onder wetenschappers de gangbare definitie van ‘kennen’. Maar hoe bepaal je hoe groot ons netwerk is, zonder afhankelijk te zijn van het gebrekkige menselijke geheugen? Dat zochten wetenschappers uit voor de Quest-special De 123 slimste vragen (en 4 onmogelijke). Een van de vragen daarin luidde namelijk: hoeveel mensen kennen we?

Nieuw onderzoek voor Nederland

De onderzoekers (Beate Volker en Rense Corten van de Universiteit Utrecht en Bas Hofstra van de Radboud Universiteit) zetten daarvoor een door Amerikaanse universiteiten ontwikkelde rekenmethode in, die in Nederland niet eerder voor een steekproef met volwassen respondenten werd gebruikt. 

Met hulp van onderzoeksbureau I&O Research legden ze een representatieve steekproef van 1247 volwassen Nederlanders een reeks vragen voor. Zoals: ken je iemand met een elektrische auto of een scooter? Of: ken je iemand die veganistisch eet? Ook moesten deelnemers uit een lijst voornamen aangeven of ze op dit moment iemand met die naam kennen. 

Wat zegt het resultaat over onze samenleving?

Het lijkt alsof de vragen niets te maken hebben met het onderwerp. Maar het aantal mensen dat tot al deze groepen behoort, is bekend. Als onderzoekers de antwoorden op zulke vragen combineren, hebben ze voldoende informatie om een wiskundig model te voeden dat een gemiddelde probeert te vinden. En dat is gelukt. 

Volker spreekt van een ‘superleuk’ resultaat: ‘In de VS kwamen onderzoekers met deze methode uit op 550 mensen. Heel vergelijkbaar dus. Dit zegt iets over de structuur van onze samenleving. Misschien is de westerse maatschappij zó ingericht dat dit is wat mensen gepresenteerd krijgen. Noem het een sociale horizon.’

Individuele verschillen kunnen groot zijn

De deelnemers werd alleen gevraagd naar mensen die ze op dít moment kennen. Schoolgenoten van lang geleden tellen bijvoorbeeld niet mee. Volker benadrukt dat het om een gemiddelde gaat: individuele verschillen kunnen groot zijn. ‘Maar wie weet is hier toch sprake van universele patronen. Daar gaan we zeker nog verder onderzoek naar doen.’

Deze tekst is in juni 2021 gepubliceerd in de jaarlijkse vraag- en antwoordspecial van Quest.