De weg naar open en transparante wetenschap: waar liggen de valkuilen?

Wetenschap is een geweldig vakgebied, maar ook wetenschap kan verbeteren. Het meeste onderzoek wordt gefinancierd door publiek geld, maar de resultaten zijn vaak verborgen achter de betaalmuur van tijdschriften, waardoor het onderzoek niet voor iedereen zichtbaar en repliceerbaar is. Op 6 februari heeft de Open Science Community Utrecht het eerste Utrecht Open Science Symposium georganiseerd bij de faculteit Betawetenschappen. Erik van Sebille en Sanli Faez, leden van de Utrecht Young Academy en de faculteit Betawetenschappen, bespraken hier verschillende aspecten van Open Science.

Sanli Faez (Photo: Laura Dijkhuizen)

Het doel van de Open Science Community is om wetenschappelijk onderzoek openbaar te maken voor mensen binnen en buiten de universiteit, en om wetenschap toegankelijk, reproduceerbaar en transparant te maken. Vormen van Open Science in de praktijk zijn bijvoorbeeld replicatieonderzoek, het delen van data en tools, open peer-review, open-access publiceren en transparante evaluatie en beleid.

Erik van Sebille schetste in zijn lezing het huidige landschap van Open Science, om een beter beeld te krijgen van de valkuilen op weg naar volledig open wetenschap. 

Om relevant te blijven, moeten we ieder aspect van ons onderzoek veranderen: we moeten ons onderzoek plannen in co-creatie met de maatschappij; ons onderzoek uitvoeren op een transparante, inclusieve en gezamenlijke manier; ons onderzoek open communiceren met collega’s en het bredere publiek; en op een eerlijke manier erkenning en waardering geven en ontvangen.

Erik van Sebille

Sanli Faez, ook lid van de Utrecht Young Academy, presenteerde enkele voorbeelden van open hardware projecten met een grote impact. Hij deelde zeven suggesties met het publiek hoe een open project gestimuleerd kan worden:

  • Begrijp interacties tussen ideeën en de samenleving
  • Houd een grote visie voor ogen
  • Vermijd de tirannie van structuurloosheid
  • Kies een altruïstisch team
  • Je hoeft niet altijd vanaf nul aan te beginnen
  • Maak vanaf het begin contact met gebruikers
  • Kies een goed motto

Bekijk Sanli’s presentatie hier

De komende maanden organiseert de Open Science Community Utrecht zes symposia bij de andere faculteiten van de Universiteit Utrecht. Ieder symposium begint met een (gratis) lunch en een lezing. Tijdens de interactieve en informele middag delen collega’s hun ervaringen met bepaalde aspecten van open wetenschap. Kijk op de website voor de data van het symposium bij andere faculteiten.