Collegedictaten van Hegels colleges uitgegeven

We leven in een tijd van online lessen, die nog te volgen zijn zolang ze digitaal beschikbaar blijven. Om een indruk te krijgen hoe er vroeger college werd gegeven zijn we afhankelijk van collegedictaten, zoals neergeschreven door studenten. Twee dictaten, met daarin een weerslag van de colleges geschiedfilosofie van de filosoof Georg W. F. Hegel uit 1830/1, zijn nu uitgegeven.

In de winter van 1830 komt de latere Utrechtse professor economie Jan Ackersdijck aan in Berlijn, waar hij college volgt bij Hegel, de meest beroemde filosoof van zijn tijd. In zijn dagboek vertelt Ackersdijck dat hij Hegel meerdere keren ontmoet, en het collegedictaat van diens eerste serie colleges laat overschrijven in een schrift. Hij maakt ook zijn eigen aantekeningen terwijl hij de resterende colleges volgt.

Collegedictaten gedigitaliseerd en getranscribeerd

In 1864 doneert Ackersdijcks weduwe zijn handschriften aan de Universiteitsbibliotheek Utrecht. Beide collegedictaten zijn enkele jaren geleden gedigitaliseerd (Hs. 1380 en Hs. 1381). Prof. Yoshihiro Niji heeft ze getranscribeerd, en samen met een inleiding en facsimile van de beide dictaten uitgegeven bij het Westdeutscher Universitätsverlag te Bochum, onder de titel Philosophie der Geschichte. Hegel gaat hier onder andere in op het doel van de geschiedenis, en de betekenis van begrippen als vrijheid, recht, staat en algemene wil daarin. Een Japanse vertaling wordt voorbereid.