Burgerinitiatief-proof aanbesteden: ruimte voor samenwerking

Voorkant folder over burerinitiatieven en aanbestedingsrecht

Burgerinitiatieven willen actief bijdragen aan hun eigen leefomgeving en gemeenten maken dat graag mogelijk. De aanbestedingsregels worden gezien als obstakel voor deze samenwerking. Onderzoekers Willem Janssen (Universiteit Utrecht) en Chaimaa Ben-Lahcen schreven een handreiking om samenwerking binnen deze regels slim vorm te geven. 

Struikelblok van aanbestedingsrecht wegnemen

Burgerinitiatieven zijn er in alle soorten en maten. Sommige mensen organiseren activiteiten voor ouderen om eenzaamheid tegen te gaan,anderen pakken het groenonderhoud van een park in hun buurt aan of ze beheren de lokale sporthal die anders zou moeten sluiten. Er zijn ook initiatieven om samen via windmolens of zonnepanelen duurzame energie op te wekken. De Nationale ombudsman concludeerde in 2018 in een rapport dat juridische regels één van de belangrijkste knelpunten vormen voor burgerinitiatieven. Onder andere het aanbestedingsrecht wordt als struikelblok ervaren. Initiatieven zijn bijvoorbeeld niet bekend met de werking van deze regels en inschrijven op een aanbesteding is vaak een uitdaging. Dit leidt tot onbegrip. Gemeenten willen initiatieven
stimuleren en faciliteren, maar weten vaak niet hoe dit het beste juridisch vormgegeven kan worden.

Ik ben blij om op deze manier mooie burgerinitiatieven een boost te geven binnen de reikwijdte van de aanbestedingsregels. De afgelopen jaren heb ik hier veel onderzoek naar gedaan.

5 routes om slim samen te werken

Onderzoekers Willem Janssen (Universiteit Utrecht) en Chaimaa Ben-Lahcen schreven daarom een handreiking voor gemeenten en deelnemers aan burgerinitiatieven om de samenwerking makkelijker te maken. Het bestaat uit twee onderdelen. Het eerste deel biedt een kennismaking met het aanbestedingsrecht aan de hand van 15 veelgestelde vragen uit de praktijk. Het tweede deel biedt vijf routes om burgerinitiatieven te stimuleren binnen de context van het aanbestedingsrecht. Dit onderdeel kan als basis dienen voor de zoektocht naar de gewenste positie van een burgerinitiatief in samenwerking met de overheid.

Handreiking Burgerinitiatieven en het aanbestedingsrecht

Achtergrond van dit onderzoek

Deze handreiking is geschreven in opdracht van het Programma Democratie in Actie. Hierin werken het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de beroeps- en belangenverenigingen en een groot aantal partners samen.

Auteurs

  • mr. dr. Willem A. Janssen (Departement Rechtsgeleerdheid, Universiteit Utrecht, verbonden aan het Centre for Public Procurement (UUCEPP) en het Centre for Regulation and Enforcement in Europe (RENFORCE)
  • mr. Chaimaa Ben-Lahcen (Departement Rechtsgeleerdheid, Universiteit Utrecht, per december 2020 jurist bij BarentsKrans)

Begeleidingscommissie

  • Hans Cok (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)
  • prof. dr. Fredo Schotanus (Universiteit Utrecht)
  • prof. mr. Elisabetta Manunza (Universiteit Utrecht)
  • drs. Thijs van Mierlo (Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners)