100 hoogleraren in toga op de fiets naar basisscholen in de stad Utrecht

Meer dan 100 hoogleraren brachten woensdag 23 maart een bezoek aan basisscholen in Utrecht. Traditiegetrouw stapten ze allen in toga op de fiets, die dit jaar was uitgerust met een snuffelsensor die de luchtkwaliteit onderweg kon meten.

Al vroeg in de ochtend verzamelden de hoogleraren in het Academiegebouw voor een gezamenlijke opening. Iets waar de hoogleraren na twee jaar, met een afgelaste en een online editie, erg naar uit keken. ‘Dit is voor mij echt het hoogtepunt van het jaar’, riep een hoogleraar bij binnenkomst uitgelaten.

Vliegende opblaaslama’s

In de opening was een rol weggelegd voor de kersverse hoogleraar Public Engagement Erik van Sebille, die bewees hoe belangrijk hij public engagement vindt door al op zijn eerste dag als hoogleraar de organisatie van Meet the Professor te mailen of hij nog mee kon doen. Bij een simulatie van plastic door oceaanstromingen door een ‘zee’ van hoogleraren, ging het er wild aan toe met twee plastic opblaaslama’s die door de lucht vlogen.

Hoogleraar epidemiologie Roel Vermeulen had dit jaar alle fietsen uitgerust met een snuffelsensor die de luchtkwaliteit kon meten op de route naar de scholen. Na afloop bleek dat de stralend blauwe lucht geen voorbode was voor goede luchtkwaliteit. Het gehalte fijnstof was die dag relatief hoog. Bij de hoogleraren die het water overstaken naar Leidsche Rijn, De Meern en Overvecht-Vecht was het fijnstofgehalte lager en de luchtkwaliteit dus beter, net als bij de hoogleraren die doorfietsten naar het Utrecht Science Park.

Speciale eregasten tijdens de opening waren de leerlingen van bassischool De Toonladder. Met hen was vooraf een video opgenomen met tips voor het schoolbezoek van de hoogleraren, zoals: neem een voorwerp mee, of laat de klas ook iets doen. Tijdens de opening mochten ze de hoogleraren even aan de tand voelen of ze hun huiswerk wel hadden gedaan.

Smeltende ijsblokjes

Dit jaar deden er 109 schoolklassen en hoogleraren mee. Vooraf ontvingen de schoolklassen al gouden enveloppen met hints. De hoogleraren ontvingen op hun beurt ook profpost: vragen en tekeningen van leerlingen over hoe ze dachten dat hun prof eruitziet. Dat leverde veel tekeningen van een man in een labjas op, die proefjes aan het doen is met erlenmeyers: één van de vele stereotypen die Meet the Professor wil doorbreken.

Tijdens het schoolbezoek zagen de leerlingen dat er onder die toga een heel gewoon persoon zit, die lang niet altijd proefjes doet en ook niet altijd een man is. De hoogleraren vertelden over hun onderzoek, namen voorwerpen mee en lieten de leerlingen soms een experiment doen of gaven een demonstratie. Zo bootste hoogleraar Steven de Jong aardverschuivingen na met een helling en een ovenschaal, liet zeespiegelhoogleraar Roderik van de Wal ijsblokjes smelten en ging Olle ten Cate met infraroodthermometers aan de slag.

“Ik vind het leukste dat kinderen zien dat een professor meer is dan een uitvinder, maar dat er echt op alle gebieden professoren zijn”, reageerde een leerkracht na afloop. “En dat professoren gewone mensen zijn, die ook hun weg hebben moeten vinden voordat zij hun werk en plek gevonden hadden.” Een andere leerkracht reageert: “Het verbreedt de wereld van de kinderen. Een echte professor maakt de (onbekende) wereld van de universiteit concreet.” “Wij zouden dit als klas vaker willen doen!”

Door de knieën

De hoogleraren kwamen met veel voldoening terug van hun schoolbezoek: “Zo jammer dat het alweer is afgelopen!”, “Ik heb erg genoten” en “Dit geeft zoveel energie”. “Het is heel mooi om je kennis te delen met kinderen en hen te laten zien waarom wetenschap er toe doet”, reageerde een van de hoogleraren. “Het is een superieur jaarlijks event - het haalt je er even helemaal uit en dwingt je mooi om door je knieën te gaan”, zegt een hoogleraar na afloop. “Een van de leerlingen vroeg me hoe ze dan ooit ‘ertussen kon komen’ bij de universiteit, want geen van haar familieleden had gestudeerd. Dat je dat zaadje kunt planten, en haar beeld van de toekomst kan bijstellen dat studeren ook voor haar is weggelegd, daar doe je het voor.”