Valt er nog wat te lachen? Dick Zijp over humor vandaag de dag

Is er nog wel plek voor een gezonde dosis humor in de Nederlandse samenleving? Of zijn we het grappen maken verleerd? Media en Performance Studies onderzoeker Dick Zijp sprak erover in De Gelderlander.

Kritiek of censuur?

De laatste jaren hebben steeds meer mensen het gevoel dat je nergens meer grappen over mag maken. Zijp onderzocht het werk van o.a. cabaretiers Youp van ’t Hek, Theo Maassen en Hans Teeuwen en kwam een tweedeling tegen: "Het zijn cabaretiers van wie veel mensen het gevoel hebben: toen ze in de jaren 90 optraden, kon alles nog en nu niet meer. Maar het is dubbel. Aan de ene kant denk ik dat er nu een sterker bewustzijn is dat mensen zich steeds meer realiseren dat humor over vrouwen of minderheden ook schadelijk kan zijn."

Toch vinden sommigen dat er te spreken is van censuur in het komedische circuit. Zijp kwam dit echter niet tegen in zijn onderzoek: "Als iemand zegt: ‘Die grap bevalt me niet’, betekent dat dan dat je nu niets meer kan zeggen? Juridisch gezien is er niet heel veel veranderd. Ja, er komt meer kritiek op grappen, maar dat betekent niet dat iederéén het afkeurt." Sprake van echte censuur zoals vroeger is er dus niet.

Ijsbrekertje

Na een lange periode van weinig sociaal contact tijdens de pandemie kan het misschien voelen alsof we het grappen maken zijn verleerd. Gelukkig hoeven we daarvoor niet bang te zijn volgens Zijp: "Het zal best even wennen zijn, als je weer onder elkaar bent. Maar ik denk dat het wel weer ontstaat. Humor is vandaag de dag zo belangrijk voor sociale relaties, dat ik niet verwacht dat als we met elkaar naar kantoor of de vereniging gaan, we niet meer zullen lachen." Zijp beveelt dan ook aan om juist een grap te maken bij het weerzien van vrienden of collega's, dan is het ijs vast zo weer gebroken!