Dynamische systemen en causale structuren in de psychologie

Psychologische fenomenen, zoals emoties en cognitie, zijn het best te begrijpen als complexe, dynamische processen. Dit perspectief heeft de laatste jaren enorm aan populariteit gewonnen, bijvoorbeeld in het onderzoek naar psychiatrische stoornissen.

Onderzoekers in de klinische psychologie proberen empirische data te gebruiken om meer weten te komen over de onderliggende mechanismen van psychiatrische stoornissen. Vaak bestaan deze data uit vragenlijsten die op een bepaald moment van veel mensen zijn afgenomen, of uit intensieve longitudinale data, waarbij een of meer deelnemers herhaaldelijk dezelfde vragen beantwoorden tijdens hun dagelijkse leven.

In dit proefschrift onderzoekt promovendus Oisín Ryan hoe we deze data het beste kunnen gebruiken om de dynamische mechanismen bloot te leggen die leiden tot psychopathologie.

Hiervoor gebruikt Ryan inzichten die hun oorsprong vinden in twee verschillende tradities: Dynamische Systeemtheorie (gangbaar in domeinen zoals natuurkunde en ecologie), om te beschrijven hoe processen zich in de tijd ontwikkelen; en Interventionele Causale Inferentie, waarmee we kunnen begrijpen onder welke omstandigheden statistische verbanden in niet-experimentele data gebruikt kunnen worden om causale verbanden af te leiden.

Ryan onderzoekt en ontwikkelt statistisch en methodologisch gereedschap, geïnspireerd door deze twee kaders, om psychologische data-analyse te verbeteren. Voorbeelden hiervan zijn methoden om verschillende causale structuren af te leiden op basis van een enkel statistisch model.

Daarnaast worden in het proefschrift  nieuwe manieren om te beslissen over klinische interventie beschreven, op basis van dynamische modellen.

Tot slot beschrijft Ryan hoe statistische relaties het beste kunnen worden gebruikt om theorieën over psychische stoornissen te informeren.