PETscan: samen voor gezondere honden en katten
Steeds meer praktijken sluiten aan bij database om erfelijke aandoeningen terug te dringen
Het is dagelijkse kost voor veel dierenartsen: honden of katten met erfelijke aandoeningen op de behandeltafel. De diagnoses die dierenartsen stellen vormen een schat aan informatie over veelvoorkomende problemen bij bepaalde rassen. Het Expertise Centrum Genetica Gezelschapsdieren ontwikkelde daarom PETscan, een landelijke database waarin diagnoses van Nederlandse dierenartsen gebundeld worden. Steeds meer dierenartsen werken met PETscan en helpen zo dierenleed in de toekomst te voorkomen. Maar er zijn nog meer deelnemers nodig.
Diagnoses delen
Het idee is simpel: elke keer dat een dierenarts een aandoening constateert of juist vaststelt dat een hond of kat kerngezond is, deelt hij of zij die diagnose via de eigen praktijksoftware – anoniem – met PETscan. Naam of adresgegevens van de diereigenaar worden niet geregistreerd en zijn niet door het ECGG te achterhalen, zodat de privacy is gewaarborgd. PETscan is beschikbaar in de praktijksoftware van Idexx Animana, VIVA Veterinary B.V. en Vetsware, waarmee de overgrote meerderheid van de dierenartsen werken. Onderzoekers van Diergeneeskunde gebruiken de verzamelde data om te meten welke aandoeningen het meest voorkomen bij welke rassen. Ook ontwikkelen ze DNA-tests en advies over diagnostiek voor de praktijk. Zo leveren dierenartsen en onderzoekers samen een bijdrage aan een vroege diagnose en beter fokbeleid.
Elke dierenarts zou met PETscan moeten meedoen om erfelijke ziekten bij rashonden en -katten te bestrijden
Nieuwe routine
Een simpel idee, maar is het in de praktijk ook zo makkelijk? Hanneke Knops van Dierenkliniek Strijthagen in Landgraaf werkt sinds kort met PETscan: “Het systeem zelf is eenvoudig. Het is geïntegreerd in Animana, de software die wij gebruiken. Algemene patiëntgegevens zoals gewicht, ras, leeftijd, etc. hoef je dus niet nog een keer in te vullen. Je moet alleen nog een diagnose aanklikken in PETscan. Het lastigste is eigenlijk nog om je bestaande, ingesleten routine tijdens het consult te veranderen. Daar zijn we nog mee bezig.”
Waardevol voor onderzoek en praktijk
Else den Boer is onderzoeker bij het ECGG en verantwoordelijk voor de uitrol van PETscan. “Het idee achter PETscan is niet alleen om data te verzamelen voor onderzoek, maar ook om dierenartsen van nuttige en actuele informatie te kunnen voorzien. Zo delen we alle adviezen en resultaten uit PETscan met de deelnemende dierenartsen. Ook ziet de dierenarts in PETscan meteen welke DNA-tests beschikbaar zijn. In de toekomst zullen resultaten van onze analyses ook in PETscan zichtbaar worden.”
Daar heeft Knops wel oren naar: ”Het lijkt me erg waardevol om regelmatig een update te krijgen met bijvoorbeeld de statistieken per ras. Met de harde cijfers op zak hoop ik klanten beter te kunnen overtuigen om een verantwoorde keuze te maken.”
Oproep aan alle dierenartsen
Den Boer: “Onze ambitie is dat PETscan door elke dierenarts wordt gebruikt, en daarmee een landelijk dekkende monitoringstool wordt voor de gezondheid en het welzijn van gezelschapsdieren.” Dit zou betekenen dat er altijd actuele cijfers zijn voorkomende van van aandoeningen. Hiermee kunnen nieuw opkomende problemen vroeg gesignaleerd worden. Ook kan fokbeleid beter worden onderbouwd en na enkele jaren ook weer geëvalueerd met behulp van de gegevens uit PETscan. In de toekomst kan PETscan ook worden ingezet als instrument voor het monitoren van infectieziekten, gedragsproblematiek en bijtincidenten.
Mogelijkheden te over dus, maar het begint bij het werven van meer deelnemers die hun diagnoses delen. “We zijn ontzettend blij met de dierenartsen die al meewerken en we moedigen alle praktijken aan dit ook te doen. Voor de verdere uitrol en ontwikkeling van PETscan mogen we gelukkig rekenen op steun van partners van Vrienden Diergeneeskunde; Stichting Abri voor Dieren, Stichting Dierenziekenhuis Maria Naundorf van Gorkum, de Nederlandse Database voor Gezelschapsdieren (NDG), het Nederlands Kankerfonds voor Dieren, en Royal Canin dragen allemaal bij.”
Hanneke Knops is er duidelijk over: “Ik zie dagelijks problemen bij rashonden. Als dierenartsen móeten we hier iets aan doen. Daarom doen wij mee en daarom vind ik dat uiteindelijk elke dierenarts mee zou moeten doen. Als we allemaal onze diagnoses delen, krijgen we een representatief beeld en kunnen we écht bijdragen aan het bestrijden van erfelijke ziekten.”