Alarmbellen in ons brein? De invloed van sociale normen op cognitieve error-detectie

Illustratie van het brein

Wanneer in een organisatie regels overtreden worden, is het gevolg vaak een sanctie voor de verantwoordelijk gehouden individuen. Nog te weinig wordt het inzicht toegepast dat omgevingsfactoren, de sociale groepsnormen en de heersende organisatiecultuur, individuele medewerkers tot regelovertredingen kunnen aanzetten. Het opleggen van sancties aan individuen, het verwijderen van ‘rotte appels’, heeft dan ook weinig effect; het verandert niets aan de slechte bedrijfscultuur. Maar wat werkt wel? Voor het antwoord is het belangrijk zowel de invloed van sociale groepsnormen op individueel gedrag te onderzoeken, als de (vaak onbewuste) cognitieve processen onderliggend aan dat gedrag. In dit onderzoek testen we in welke mate sociale normen van invloed zijn op het zelf gerapporteerde belang van regelnaleving, regelovertredend gedrag én de daaraan gerelateerde error-detectie in het brein. Want begaan medewerkers willens en wetens regelovertredingen, omdat ze zich daarmee loyaal tonen en conformeren aan de normen die heersen onder collega’s? Of worden regelovertredingen begaan, omdat medewerkers door de sociale normen op de werkvloer niet langer opmerken dat hun gedrag niet in overeenstemming is met de regelementen?

Financiering

Dit project wordt gefinancierd door het CCV (Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid) - Programma Handhaving en Gedrag.

Lees ook:

Houd jij je aan de regels? En bepaal je dat zelf of word je -ongemerkt- ook beïnvloed door collega’s?

Félice van Nunspeet en Naomi Ellemers onderzochten naleving van regels en sociale normen op de werkvloer.

Betrokken onderzoekers