Vaccinatiecampagnes effectiever als contactrijke beroepen prioriteit krijgen

De effectiviteit van vaccinatiecampagnes kan verbeterd worden door prioriteit te geven aan mensen die in hun werk veel persoonlijke contacten hebben. Socioloog aan de Universiteit Utrecht Hendrik Nunner: “Geef bij vaccineren voorrang aan bijvoorbeeld kassamedewerkers bij een supermarkt en aan leraren: dat zal de verspreiding sneller beteugelen.” Nunner en zijn collega’s schrijven hierover in hun artikel Prioritizing high‑contact occupations raises effectiveness of vaccination campaigns dat vrijdag 14 januari is verschenen in Scientific Reports.

Bij aanvang van de vaccinatiecampagnes is het aantal contacten van mensen nooit in aanmerking genomen.

Het is geen compleet nieuw inzicht: wetenschappers die zich bezighouden met netwerken weten al geruime tijd dat vaccinatiecampagnes het meest effectief zijn als mensen die veel contacten hebben als eersten worden gevaccineerd. Maar bij aanvang van de vaccinatiecampagnes tegen COVID-19 is het aantal contacten van mensen nooit in aanmerking genomen. Nunner begrijpt dat: “Het is informatie die niet alleen privé, maar ook nog eens erg moeilijk te meten is. Daarom is het verstandig om uit te gaan van mensen in beroepen die veel menselijk contact hebben.”

Simulaties

Nunner en zijn collega’s gebruikten in hun onderzoek computersimulaties waarmee ze de verspreiding van ziekten in sociale netwerken volgden en analyseerden. Nunner: “Om de omvang van diverse beroepsgroepen vast te stellen, gebruikten we arbeidsmarktcijfers. Vervolgens gebruikten we gegevens over het aantal contacten dat elke beroepsgroep op een gemiddelde werkdag heeft: zo stelden we de aantallen contacten vast.”

Door prioriteit te geven aan beroepen met veel contacten, blijken we maar de helft van de vaccins nodig te hebben.

Twee keer effectiever

Uit de simulaties bleek eens te meer dat de effectiviteit van vaccineren het hoogst is wanneer de mensen met contactberoepen als eerste gevaccineerd worden. Nunner: “Door prioriteit te geven aan beroepen met veel contacten, blijken we maar de helft van de vaccins nodig te hebben. Dus om dezelfde daling in overdrachten te krijgen bij willekeurige verdeling, is de aanpak met prioritering twee keer effectiever. De gehele samenleving kan dan profiteren: een effectievere distributie van vaccins leidt tot een daling van de kosten, van het totale aantal overdrachten, en van het aantal gelijktijdig besmette personen.”

Kwetsbaar

Nunner merkt op dat hij vanzelfsprekend niet beweert dat kwetsbare personen niet de hoogste prioriteit zouden moeten krijgen. “Mijn collega’s en ik benadrukken alleen dat het belangrijk is om óók rekening te houden met het aantal contacten dat een mens gedurende een (werk)dag heeft. Het is een effectieve manier gebleken om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan.”