Uitkomst enquête: vuurwerk buiten oudjaarsnacht funest voor dierenwelzijn

De periode waarin vuurwerk wordt afgestoken zou zoveel mogelijk moeten worden beperkt tot oudjaarsnacht, om langdurig dierenleed door vuurwerk te voorkomen. Nu worden veel huisdieren weken- of zelfs maandenlang geconfronteerd met onvoorspelbare knallen. Dat veroorzaakt angst en stress bij een deel van de huisdieren, waar geen effectieve oplossing voor bestaat. Dat blijkt uit een grootschalige enquête, waar meer dan 3600 diereigenaren aan deelnamen.

Voor honden en katten is vuurwerk meer dan een eindejaarsprobleem. In een onderzoek van de Gedragskliniek voor Dieren van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, waar meer dan 3000 hondeneigenaren en 600 katteneigenaren aan deelnamen, rapporteert meer dan de helft vanaf september vuurwerk te horen in de leefomgeving. Vanaf november tot en met januari is dat voor meer dan driekwart van de deelnemers het geval. De afgelopen drie jaar nam het vuurwerkgeluid toe voor meer dan de helft van de deelnemers. Voor een derde bleef het gelijk en voor minder dan tien procent nam het af.

Vuurwerk is dus voor een lange periode in het jaar een onderdeel van de leefomgeving van veel honden en katten en de gevolgen daarvan kunnen groot zijn. Meer dan driekwart van de deelnemers aan het onderzoek geeft aan dat vuurwerk voor hun dier in angst en/of stress resulteert, bij zowel de hond als de kat.

Verstopgedrag

Aan deze dieren valt vooral verstopgedrag op, wat bij katten nog meer voorkomt dan bij honden. Honden zoeken meer oogcontact en nabijheid met de eigenaars op. Vluchten wordt ook veel gezien en gaat met risico’s gepaard. Vijf procent van de honden en bijna tien procent van de katten is wel eens zoekgeraakt na het horen van vuurwerk.

Angstervaring van dieren houdt bij de helft aan tot een half uur na het vuurwerkgeluid en bij ongeveer een derde langer dan een half uur. Ongeveer een derde van de katten en meer dan de helft van de honden wil liever niet naar buiten na het horen van vuurwerk. Zeker bij honden die uitgelaten moeten worden om hun behoeften te doen, is dit een grote bron van stress, ook voor de eigenaren.

Helpen

Eigenaren proberen hun dieren op verschillende manieren te helpen. Het bieden van steun en troost en het wegnemen van vuurwerkwaarneming worden vaak genoemd, bij zowel hond als kat. Veel eigenaren geven hun kat en/of hond de mogelijkheid om te schuilen en veel eigenaren passen de wandeltijden met hun hond aan. Bij beide diersoorten wordt ook afleiding geboden middels spel en/of voer.

Ondanks dat er verschillende manieren gezocht worden om de dieren te helpen, lijken deze onvoldoende effectief. Bij veel interventies wordt vaak geen blijvend positief effect gezien. Dat geldt ook voor voedingssupplementen, homeopathische middelen, feromonen en zelfs gedragsmedicijnen. De gunstigere uitkomsten zijn voor het bieden van steun en schuilmogelijkheden aan het dier en het opzoeken van vuurwerkluw gebied, zoals middels een vakantiehuisje in een stillere omgeving.

Bron van stress

Onderzoeker Ineke van Herwijnen: “Op basis van dit onderzoek kunnen we niet vaststellen hoe groot het percentage is van de Nederlandse huisdieren dat angst en stress ervaart. De enquête is breed verspreid, maar het is niet uit te sluiten dat met name mensen die last ervaren hebben deelgenomen. Wat wel kunnen concluderen, is dat het voor dat het voor honden en katten, en hun eigenaren, van groot belang is om de periode te versmallen, waarin vuurwerk te horen is. Die ene avond in het jaar, daar kunnen veel gezelschapsdiereigenaren nog wel een oplossing voor vinden. Echter, maandenlang met vuurwerkproblematiek kampen, is voor diereigenaren een grote bron van stress en gaat voor een deel van de huisdieren in Nederland gepaard met welzijnsproblematiek, waarvoor amper oplossingen bestaan.

Eigenlijk is het probleem rondom vuurwerk voor dieren dus te groot om het behandelbaar te maken. Te veel dieren kunnen zich niet aanpassen aan de frequentie, duur en intensiteit van het geluid.