Sturen internationale organisaties actoren richting duurzame ontwikkeling? Inzichten van de regionale commissies van de Verenigde Naties

In 2015 zijn de Verenigde Naties het eens geworden over 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen, ook wel Sustainable Development Goals (SDG’s) als een universele oproep tot actie om een einde te maken aan armoede, de planeet te beschermen en ervoor te zorgen dat in 2030 alle mensen van vrede en welvaart genieten. Een onlangs gepubliceerd artikel in Global Governance: A Review of Multilateralism and International Organizations onder leiding van Melanie van Driel van de Universiteit Utrecht onderzocht of internationale organisaties andere actoren in de richting van deze doelen sturen. Het onderzoek richtte zich op de Regionale Commissies van de Verenigde Naties. “We merken dat internationale organisaties hun reikwijdte hebben verruimd en hun activiteiten uitbreiden, maar ze worden geconfronteerd met een aantal uitdagingen om krachtig sturing te kunnen geven”, zegt ze.

Internationale organisaties als aanjagers

Omdat landen geen directe fondsen vrijmaken om de doelstellingen te verwezenlijken, zijn de SDGs grotendeels afhankelijk van indirecte mechanismen. Het High-Level Political Forum for Sustainable Development, de belangrijkste coördinerende entiteit, heeft geen bindende macht en is daarom voor de implementatie afhankelijk van anderen, bijvoorbeeld internationale organisaties.

Internationale organisaties dragen niet alleen rechtstreeks bij aan de doelstellingen, bijvoorbeeld door het hosten van projecten. Er wordt ook van hen verwacht dat zij indirect bijdragen, door andere actoren, waaronder hun lidstaten, actoren uit de bedrijfssector en zelfs het maatschappelijk middenveld, in de richting van de doelstellingen te sturen. Van Driel: “Tot nu toe weten we niet veel over de manier waarop internationale organisaties deze rol proberen te vervullen. Daar wilden wij met ons onderzoek achterkomen.”

Om de sturende of orkestrerende rol van internationale organisaties te onderzoeken, keken de onderzoekers naar de Regionale Commissies van de Verenigde Naties. De vijf commissies opereren in alle uithoeken van de wereld.

Verschillende stuurrollen

De onderzoekers onderzochten de sturende rol van de Regionale Commissies van de Verenigde Naties door drie categorieën te definiëren waarin zij actoren zouden kunnen sturen. Deze categorieën zijn agendabepaling, coördinatie en ondersteuning. Ze ontdekten dat voor elk van deze categorieën de commissies een andere rol spelen.

Op het gebied van agendabepaling streven de commissies naar een balans tussen regionale prioriteiten en de overkoepelende SDG's. In het veld van coördinatie vergemakkelijken ze de uitwisseling van ervaringen tussen verschillende actoren. Als het gaat om het bieden van ondersteuning, is hun rol voornamelijk het inspelen op bestaande vraag naar ondersteuning. Zij hebben zeer beperkt de mogelijkheid om te sturen op het opbouwen van capaciteit omtrent de gehele SDG-agenda als actoren hier zelf niet actief naar streven.

Volgens de onderzoekers zouden de Regionale Commissie anders moeten gaan werken om te zorgen dat zijzelf en de actoren waar zij invloed op uit zouden kunnen oefenen de SDGs op een coherente manier behalen. Van Driel: “Bij het balanceren van parallelle agenda’s in hun regio’s zouden de commissies zich meer kunnen concentreren op het aanpakken van mogelijke trade-offs, of fricties, daartussen. Wanneer ze actoren samenbrengen in coördinatie-inspanningen, kunnen ze meer doen om het doel van deze inspanningen te definiëren en te verduidelijken hoe coördinatie mechanismen zich tot elkaar verhouden. Als het om ondersteuning gaat, kan er meer worden gedaan om op de vraag naar capaciteitsopbouw te creëren voor doelen die momenteel worden verwaarloosd.’’

Het integreren van deze veranderingen heeft het potentieel om de implementatie van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen vooruit te helpen. Maar “er zal hier altijd sprake zijn van een zekere paradox, aangezien mondiale, regionale en nationale prioriteiten elkaar altijd gedeeltelijk zullen overlappen, maar nooit volledig op elkaar zullen aansluiten”, besluit Van Driel.