Studenten ontdekken fragment van 14e-eeuwse ‘Natuurkunde van het geheelal’

Drie studenten van de faculteit Geesteswetenschappen hebben in de Universiteitsbibliotheek een fragment gevonden van een tot nu toe niet bekend Middelnederlands handschrift. Het blijkt een fragment te zijn van de Natuurkunde van het geheelal, een leerdicht over de kosmos, uit het laatste kwart van de 14e eeuw.

Het gevonden fragment bestaat uit een doormidden gesneden pagina met tekst over donder, bliksem en duivels. De studenten ontdekten het in de binding van een 17e-eeuws boek tijdens hun stage bij Bijzondere Collecties in de Universiteitsbibliotheek. De twee helften van het doormidden gesneden blad zijn voor- en achterin het boek ingenaaid ter versteviging van de boekband.

Roel van den Assem (Nederlandse taal en cultuur, hoofdrichting Middelnederlandse letterkunde), Femke van Hilten (Taal- en cultuurstudies, hoofdrichting Middeleeuwse letterkunde) en Kristien Lammers (Taal- en cultuurstudies, hoofdrichting Middeleeuwse geschiedenis) worden tijdens hun stage begeleid door conservator handschriften Bart Jaski.

Tekst geïdentificeerd dankzij Google

Om de inhoud van het gevonden fragment te bepalen, maakten de studenten een transcriptie van de tekst. Met behulp van Google achterhaalden ze vervolgens eenvoudig dat deze tekst afkomstig was uit de Natuurkunde van het geheelal. Aan de hand van de online beschikbare editie van deze tekst konden ze vervolgens de onleesbare letters en woorden in hun transcriptie aanvullen.

Donder en bliksem

De gevonden tekstregels blijken afkomstig uit het hoofdstuk ‘Sterren, en ander vuur in de lucht’ en gaan over de volgende onderwerpen:

• Donder en bliksem
• Bij onweer varen er in de lucht duivels met de bliksem mee
• Weerlegging van een andere verklaring van de donder

Van De Natuurkunde van het geheelal waren tot nu toe 10 handschriften bekend.