Smartphonegebruik in het verkeer: ‘We zijn verslaafd, en als we kijken, kijken we ook lang’

‘Meer verkeersongelukken, waarschijnlijk door smartphone’, kopten meerdere media vandaag. Het afgelopen jaar is het aantal verkeersongelukken op hoofdwegen in Nederland (opnieuw) flink gestegen, blijkt uit cijfers. Hoofddocent Experimentele psychologie Stefan van der Stigchel doet onderzoek naar aandacht en verbaast het niet: ‘We zijn verslaafd, en als we kijken, kijken we ook lang’.

Waarom is het in de buurt hebben van je mobieltje in het verkeer zo gevaarlijk?

‘Uit verschillende studies blijkt dat als je op je smartphone kijkt, je dat echt secondenlang doet. Dat is heel anders dan bijvoorbeeld het gebruik van de Tomtom, dat is voorspelbaar, je weet wat je te zien krijgt’.

Hoe komt het dat mensen ondanks campagnes toch op hun smartphone blijven kijken?

‘In de media wordt nog wel eens de indruk gewekt dat het alleen om het afgeleid worden door de geluidjes van je telefoon gaat, maar dat klopt niet helemaal. Het komt ook doordat je niet weet wat je krijgt. Daar zijn we verslaafd aan: het is variabel en soms is er dus een grote ‘beloning’, dat maakt het eigenlijk nog erger. De ene keer is het misschien een gewoon nieuwsbericht, maar dat het de andere keer misschien wel een bericht is van die leuke jongen of meisje die je gisteravond ontmoet hebt, maakt dat je elke keer toch gaat kijken’.

Zowel op de fiets als in de auto, maar zelfs ook lopend, gaan mensen ontzettend ‘zwabberen’ als ze hun smartphone bij zich hebben en erdoor afgeleid worden.

Hoe weten we nou echt of de toename van ongelukken hiermee te maken heeft?

‘Dat heb ik zelf niet onderzocht, maar er is ander onderzoek naar rijgedrag met en zonder mobiele telefoon. Daaruit weten we dat zowel op de fiets als in de auto, maar zelfs ook lopend, mensen ontzettend gaan ‘zwabberen’ als ze hun smartphone bij zich hebben en erdoor afgeleid worden’.

Wat zou een manier zijn om mensen hier ‘vanaf te helpen’?

‘Een oplossingsrichting is in ieder geval wel het geluid uit zetten. Maar het gaat ook om een keuze. Het geluid en de notificaties doen veel met ons, met je ogen en je aandacht, en daar gaat het om. Aandacht is essentieel in het verkeer en dus iets waar we zuinig op moeten zijn. Je hebt maar één aandacht’.

Aandacht is essentieel in het verkeer en dus iets waar we zuinig op moeten zijn. Je hebt maar één aandacht.

Hoe gaat het met smartphonegebruik op de fiets; gebeurt dat net zoveel en hoe gevaarlijk is dat?

‘Op de fiets ben je het meest kwetsbaar. Ik zie zelf als ik bijvoorbeeld naar huis fiets, dat meer dan de helft van de studenten en medewerkers hier met de smartphone in de hand fietst. Daarmee neem je wel een risico’.