Op YouTube, Twitch en TikTok grijpen jongeren de controle over hun leren
Naast het traditionele leren, op school, hebben jongeren mogelijkheden om online op alternatieve wijze hun leerproces vorm te geven. Promovenda Zowi Vermeire vroeg zich af hoe jongeren hun ‘leren’ structureren, waarderen en erkennen in leergemeenschappen op socialemediaplatformen. “Jongeren waarderen de controle die zij online hebben om hun eigen leertrajecten vorm te geven, bijvoorbeeld door hun eigen ‘leraar’ te kiezen”. Vrijdag 22 september verdedigt Vermeire haar proefschrift in het Academiegebouw.
Vermeire onderzocht leergemeenschappen op YouTube, Twitch en TikTok. De Utrechtse onderzoeker verzamelde onder meer data van deze platformen, observeerde en analyseerde video’s, streams, comments en chats, en nam diepte-interviews af met jonge socialemediagebruikers.
Maatschappelijke onderwerpen
Jongeren geven aan dat TikTok en YouTube hun een platform biedt om te leren over maatschappelijke onderwerpen, zoals klimaatverandering en LGBTQI+-inclusie: onderwerpen die er voor hen toe doen. Ook ontdekken jongeren online alternatieve carrières, zoals ethisch hacker of online ondernemer, waarbij ze digitale gemeenschappen relevanter vinden voor het opbouwen van die carrière dan school. “Online vinden ze gemeenschappen en docenten die hen op persoonlijke wijze enthousiasmeren voor het leren over hun interesses.”
Jongeren ervaren dat platformen hun leerprocessen in de weg kunnen zitten.
Andere belangen
Vermeire geeft aan dat jongeren zich ervan bewust zijn dat socialemediaplatformen heel andere belangen kunnen hebben dan het enkel onderwijzen van hun gebruikers. “Jongeren ervaren dat deze platformen hun leerprocessen in de weg kunnen zitten doordat het doel van het platform anders is dan die van henzelf.” Maar, zo stelt de promovenda, jongeren ervaren ook dat ze het platform kunnen manipuleren om hun leerdoelen alsnog te behalen. “Transgender YouTubers ervaren bijvoorbeeld dat hun content die gaat over transgender-zijn door YouTube uitgesloten wordt van advertentie-inkomsten (monetisatie) of niet dezelfde hoeveelheid ‘views’ krijgt als hun andere content. Door hun volgers op te roepen om te reageren en te liken, lijken ze er alsnog in te slagen die aandacht voor hun content te creëren, ondersteund door hun community die hier graag meer over leert.”
Uitdagen
Met haar proefschrift laat Vermeire zien dat jongeren niet passieve, verslaafde socialemediagebruikers zijn. “Het toont onder meer hoe ze platformprocessen toe-eigenen en gebruiken om hun eigen leerdoelen na te streven. Ik geef meerdere voorbeelden hoe de online en alternatieve leervormen van jongeren, onderwijzers en beleidsmakers, en hun aannames over wat 'goed' onderwijs is, uit kan dagen.”