Neo-avant-garde in Nederland. Museumjournaal als forum van een nieuw kunstbegrip

Rogier Schumacher

Rogier Schumacher analyseert in dit boek, een bewerking van zijn proefschrift uit 2007, de groei van het tijdschrift Museumjournaal in de jaren '60. Vanuit de geschiedenis van het blad beschrijft hij de intensieve verhouding van de Nederlandse kunstwereld met de internationale neo-avant-gardekunst, een kunstvorm die om zijn uitzonderlijkheid en invloed op hedendaagse kunst sterk in de belangstelling staat.
Vanaf de vroege jaren '60 werd Nederland overspoeld door nieuwe kunststromingen. Het was een tijd waarin vaststaande sociale en maatschappelijke patronen overboord werden gegooid. Het enthousiasme van een aantal Nederlandse museummedewerkers, critici en andere kunstprofessionals voor stromingen als pop art, minimal art en conceptuele kunst zorgde voor een tot dan toe ongekend dynamisch moderne kunstklimaat. Een van de meest spraakmakende bemiddelaars binnen dat klimaat was Wim Beeren, museumconservator en tussen 1961 en 1967 hoofdredacteur van het tijdschrift Museumjournaal. In die periode groeide Museumjournaal uit tot dé informatiebron voor eigentijdse avant-gardekunst in Nederland. 

Museumjournaal was in 1955 opgericht in een poging het algemene publiek te winnen voor twintigste eeuwse kunst. In die beginperiode diende het blad als informatiebulletin van de drie belangrijkste musea voor moderne kunst in ons land; het Stedelijk Museum, het Rijksmuseum Kröller-Müller en het Van Abbemuseum. De binding met de museumwereld en de educatieve doelstelling bleven. Vanaf 1960 richtte het blad zich steeds meer op het signaleren van nieuwe trends en ontwikkelingen binnen de internationale kunst. Vaak liep het blad bij de introductie van nieuwe artistieke houdingen op de musea vooruit; van stromingen als arte povera en conceptuele kunst kon het Nederlandse publiek in het blad kennisnemen vóór deze in de Nederlandse musea te zien waren.

Rogier Schumacher promoveerde in 2007 aan de Universiteit Utrecht, waar hij momenteel werkzaam is als docent Kunstgeschiedenis en vakspecialist Kunstgeschiedenis in de Universiteitsbibliotheek Binnenstad. 

Titel: Neo-avant-garde in Nederland. Museumjournaal als forum van een nieuw kunstbegrip
Auteur(s): Rogier Schumacher
isbn: 978 90 8964 070 3
Prijs: € 55,00
Uitgeverij: 2010, Amsterdam University Press