Laat 'pijnlijke' standbeelden staan, wis het culturele geheugen niet

Voor de University of Cape Town staat al jaren een standbeeld van Cecile Rhodes. Een omstreden figuur in Zuid-Afrika, gezien hij daar het fundament legde voor rassensegregratie door het opstellen van de Natives Land Act die in 1913 aangenomen werd. Studenten van de universiteit startten dan ook de campagne #RhodesMustFall, om het standbeeld te laten verwijderen. Cultuurhistorica Anne Marieke van der Wal schreef in de Cape Times dat de kritische studenten door het verwijderen van dit soort pijnlijke standbeelden echter hun doel voorbij streven, omdat zo essentiële historische periodes gewist worden uit ons cultureel geheugen.

Verhullen van kritiek verleden

"Monumenten die opgericht zijn door voormalige politieke regimes zijn nog steeds waardevol voor het nieuwe Zuid-Afrika, omdat ze fysieke geheugensteunen zijn van hetgene dat er plaatsgevonden heeft," aldus Van der Wal in de Zuid-Afrikaanse krant. "Door deze beelden te verwijderen wordt ook de weg verhuld die de Zuid-Afrikaanse samenleving af heeft moet leggen om te komen waar ze nu is."

Reflecteren op zwarte bladzijdes in verleden

Voor een oplossing van dit dilemma verwijst Van der Wal naar een soortgelijk publiek debat in Nederland, toen er in Hoorn ophef ontstond over een standbeeld van de kolonist Jan Pieterzoon Coen. De gemeente liet het standbeeld staan, maar plaatste wel een plakaat op het monument waarop de wandaden van Pieterszoon Coen uiteengezet werden.

Van der Wal vindt dit een 'eloquente oplossing', omdat toekomstige generaties zo nog de kans krijgen te reflecteren op de zwarte bladzijdes uit de geschiedenis van hun land.