José van Dijck over publieke waarden in het digitale landschap

Volgens universiteitshoogleraar Media en digitale samenleving José van Dijck bestaan er online nauwelijks publieke ruimten. In een interview met De Correspondent geeft ze haar visie op de digitale infrastructuur.

Marktprincipes eerst

Van Dijck legt uit dat de online wereld niet ontworpen is op basis van publieke waarden, maar op basis van marktprincipes. En dat kan voor problemen zorgen: zo zijn bijvoorbeeld veel scholen afhankelijk van de digitale infrastructuur van Google en kost het veel geld om over te stappen naar een ander systeem. "Universiteiten en scholen verliezen de controle over de ontwikkeling van onderwijsdiensten. We moeten ons schikken naar de voorwaarden en prijzen van de leveranciers en investeren te weinig in eigen alternatieven."

Keuze moet er zijn

Het voorop stellen van gebruikersgemak en efficiëntie brengt de autonomie van het onderwijs in gevaar, aldus Van Dijck. "Het probleem is dat universiteiten weinig keuze hebben, want er zijn bijna geen publieke alternatieven. Ik ben niet anti-Google of anti-Microsoft, maar ik vind wel dat er keuze moet zijn. Een publieke sector als het onderwijs moet op publieke diensten kunnen draaien, die op basis van publieke waarden zijn ontwikkeld." Volgens Van Dijck is een belangrijke stap in die richting mogelijk als Nederlandse universiteiten intensief gaan samenwerken om te bepalen welke diensten ze gebruiken.