Hoe we (ziekte)verzuim kunnen verminderen

Er is sterk bewijs dat werknemers zowel op negatieve als positieve prikkels reageren, die verzuim verminderen. Beide lijken effectief, inclusief straffen, lagere uikeringen of loon, bonussen en loterijen.

Wolter Hassink, hoogleraar Toegepaste Econometrie, schreef hierover een publicatie voor IZA World of Labor. Deze breed gelezen uitgave is bedoeld om beleidsmakers, adviseurs en geïnteresseerden die zich bezighouden met vraagstukken op het gebied van arbeid wereldwijd te informeren. Hassink besprak de voor- en nadelen van zeven soorten programma's om (ziekte)verzuim te verminderen. Als onderzoeker is hij verbonden aan de Future of Work hub van de Universiteit Utrecht. De hub streeft ernaar om resultaten die de maatschappij, werknemers, families en organisaties bij uitdagingen verder helpen.

Eén van de manieren om verzuim aan te pakken, is het verbeteren van de arbeidsomstandigheden voor werknemers. Hassink geeft het voorbeeld van het aanbieden van managementprogramma's die werknemers helpen omgaan met multitasking. Hij merkt op dat programma's als deze dure oplossingen zijn en soms zelfs het kortdurend verzuim kunnen vergroten.

Geleidelijk aan weer aan het werk

Een andere manier om verzuim te helpen verminderen, is het gebruik van strategieën die mensen geleidelijk aan weer laten terugkeren naar hun werken met verminderde verantwoordelijkheden en gedeeltelijk ziekteverlof. Dit beleid is effectief voor het herstel van mensen die langdurig door ziekte afwezig zijn geweest, schrijft Wolter Hassink. Het is onverstandig om werknemers te ontslaan als reactie op hun ziekteverzuim, waarschuwt hij. "Medewerkers kunnen zichzelf dan dwingen om ziek te gaan werken, vanwege de vrees voor buitensporige financiële gevolgen."

Bonussen

Bonussen, gebaseerd op prestaties op de werkplek, kunnen een goed middel zijn voor het verminderen van (ziekte)verzuim. Ze kunnen echter ook nogal ongericht en dus duur zijn. Aanwezig zijn op je werk, is slechts één van de dimensies die imvloed hebben op de prestaties en resultaten van een werknemer.

Gulle sociale zekerheid

Al met al hangt de bereidheid van bedrijven om zelf plannen te maken voor (ziekte)verzuim, af van de vrijgevigheid van de sociale zekerheid in een land of regio. Bedrijven zullen minder geneigd zijn om dergelijke programma's uit te voeren als ze de financiële lasten kunnen laten dragen door socialezekerheidsprogramma's. Het succes van dergelijke maatregelen hangt ook af van specifieke lokale arbeidsmarktomstandigheden (bijvoorbeeld hogere werkloosheid) en het vakgebied van het bedrijf, concludeert Hassink.