Gezondheid mens mogelijk in gevaar door luchtverontreiniging die voldoet aan richtlijnen

Langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging blijkt nog steeds verband te houden met een hogere sterfte, ondanks het bestaan van luchtkwaliteitsnormen die de verontreinigingsniveaus beperken, suggereert een studie gepubliceerd in The BMJ op 2 september 2021. Er komen steeds meer aanwijzingen dat de huidige verontreinigingsnormen ontoereikend zijn en moeten worden herzien.

Onderzoekers vonden aanwijzingen voor hogere sterftecijfers bij mensen die aan meer luchtverontreiniging waren blootgesteld, ook al waren de niveaus toegestaan volgens de huidige officiële normen. Eerdere studies hebben een verband gevonden tussen langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging buitenshuis, zoals die in de vorm van fijnstof en stikstofdioxide, en een slechte gezondheid of overlijden. Professor Bert Brunekreef: "Onze studie draagt bij aan het bewijs dat buitenluchtverontreiniging geassocieerd is met sterfte, zelfs bij niveaus die onder de huidige Europese en Noord-Amerikaanse normen en de richtwaarden van de WHO liggen. Deze bevindingen vormen daarom een belangrijke bijdrage aan het debat over de herziening van de grenswaarden, richtlijnen en normen voor luchtkwaliteit, en toekomstige beoordelingen door de Global Burden of Disease."

Onze studie bevestigt dat luchtverontreiniging buitenshuis verband houdt met sterfte, zelfs bij niveaus die onder de huidige luchtkwaliteitsnormen en -richtlijnen liggen

Meer kans op overlijden

Lage luchtverontreiniging werd gedefinieerd als concentraties onder de huidige grenswaarden zoals vastgesteld door de Europese Unie, het Amerikaanse Environmental Protection Agency en de richtlijnen voor luchtkwaliteit van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De onderzoekers analyseerden gegevens over acht groepen mensen in zes Europese landen - Zweden, Denemarken, Frankrijk, Nederland, Duitsland en Oostenrijk - met in totaal 325 367 volwassenen. In hun studie werden deelnemers gerekruteerd in de jaren 1990 of 2000. Van de 325.367 deelnemers die gedurende een periode van bijna 20 jaar werden gevolgd, stierf ongeveer 14,5% (47.131 mensen) tijdens de studieperiode. Uit de analyse van de resultaten bleek dat mensen met een hogere blootstelling aan fijnstof, stikstofdioxide en zwarte koolstof een grotere kans hadden om te overlijden.

Mensen met een hogere blootstelling aan luchtvervuiling hadden meer kans om te sterven

Toename van natuurlijke sterfgevallen

Een toename van 5 µg/m3 fijnstof werd in verband gebracht met een toename van 13% van de natuurlijke sterfte, terwijl het overeenkomstige cijfer voor een toename van 10 µg/m3 stikstofdioxide 8,6% bedroeg. Verbanden met fijnstof en stikstofdioxide waren grotendeels onafhankelijk van elkaar. Bovendien bleven de verbanden met fijnstof, stikstofdioxide en zwarte koolstof significant bij lage tot zeer lage concentraties.
Voor mensen die werden blootgesteld aan verontreinigingsniveaus onder de Amerikaanse norm van 12 µg/m3, was een toename van 5 µg/m3 in fijnstof geassocieerd met een toename van 29,6% in natuurlijke sterfgevallen. Bij mensen die werden blootgesteld aan stikstofdioxide op minder dan de helft van de huidige EU-norm van 40 µg/m3, werd een toename van 10 µg/m3 in stikstofdioxide in verband gebracht met een toename van 9,9% in natuurlijke sterfgevallen. Dit is een observationele studie, en als zodanig kan de oorzaak niet worden vastgesteld.

Groot onderzoek

Het onderzoek heeft ook enkele beperkingen, zoals het feit dat de nadruk lag op de blootstelling in 2010, wat voor de meeste deelnemers tegen het einde van de follow-upperiode was, en gezien de neerwaartse trend in de luchtverontreiniging is het mogelijk dat deze maatstaf niet precies de concentraties weergeeft die tijdens de follow-up werden ervaren. Dit was echter een groot onderzoek van meerdere Europese groepen mensen met gedetailleerde informatie.

Onduidelijk of er een verband was

De concentraties van luchtverontreiniging zijn sinds de jaren negentig in Europa aanzienlijk gedaald, maar het was onduidelijk of er nog steeds een verband bestond tussen verontreiniging en slechte gezondheid of overlijden bij concentraties van verontreiniging die onder de huidige toegestane grenswaarden liggen. Daarom heeft een internationaal team van onderzoekers onder leiding van het Institute for Risk Assessment Sciences van de Universiteit Utrecht in Nederland onderzocht of er een verband bestaat tussen lage luchtverontreinigingsconcentraties en natuurlijke en oorzaakspecifieke sterfgevallen.