Farmaceutische Wetenschappen en UMC Utrecht gaan onderzoek doen naar draagbare kunstnier

Onderzoekers van Farmaceutische Wetenschappen en collega’s van het UMC Utrecht krijgen van Technologiestichting STW en de Nierstichting 700.000 euro voor de ontwikkeling van nieuwe materialen voor een draagbare kunstnier. Ook de bedrijven DSM en Cabot Corporation hebben een investering toegezegd.

Om de huidige complexe dialyseapparatuur te kunnen verkleinen tot een draagbare kunstnier, moeten onderzoekers een belangrijke wetenschappelijke horde nemen: een nieuw materiaal ontwikkelen dat ureum bindt. Met een dergelijk materiaal moet het mogelijk zijn om fors minder spoelvloeistof (dialysaat) te gebruiken tijdens de dialyse, en de vloeistof zelfs te kunnen hergebruiken. Als voor een dialyse nog maar weinig dialysaat nodig is, opent dat de weg naar een draagbaar dialyseapparaat.

Meer dan 2 miljoen mensen

Wereldwijd zijn meer dan 2 miljoen mensen afhankelijk van dialyse, die ze meerdere keren per week moeten ondergaan in een ziekenhuis of dialysecentrum. De behoefte aan een draagbare kunstnier, die patiënten zelfstandig, thuis en zelfs ’s nachts kunnen gebruiken, is dan ook groot. Het geeft nierpatiënten niet alleen een hogere kwaliteit van leven en veel meer bewegingsvrijheid, maar leidt ook tot goedkopere zorg.

Filteren

Ureum is een afbraakproduct van eiwitten dat je normaal gesproken via de nieren uitplast. Nierpatiënten moeten echter hemodialyse ondergaan om het overtollige ureum en andere afvalstoffen kwijt te raken. De afvalstoffen komen dan terecht in het dialysaat. Wil je het dialysaat hergebruiken, dan moet je de afvalstoffen daaruit zien te filteren. Voor de meeste afvalstoffen lukt dat goed met behulp van actieve kool en harsen. Ureum is daarentegen erg lastig te verwijderen.

Ammoniak

Huidige verwijderingstechnieken gebruiken een stof die ureum afbreekt, maar daarbij komt het schadelijke ammoniak vrij. Het nieuwe materiaal waar de Utrechtse wetenschappers nu naar op zoek gaan, bindt ureum zonder dat daarbij ammoniak ontstaat. Dat maakt het mogelijk om dialysaat te hergebruiken zonder gevaar voor ammoniakvergiftiging.

Stroomversnelling

‘Het samenwerkingsprogramma is een fraai voorbeeld van wetenschap die luistert naar de wensen van de maatschappij’, zegt STW-directeur Eppo Bruins. ‘Te veel mensen wachten al te lang op een draagbare kunstnier. Ik ben er trots op dat STW en de Nierstichting deze langverwachte ontwikkeling in een stroomversnelling brengen.’

Meer informatie

Monica van der Garde, persvoorlichter faculteit Bètawetenschappen,m.vandergarde@uu.nl, 06 -13 66 438.