Energie bespaar je makkelijker met een spel

Huishoudens volgen tips om energie te besparen beter op via een spel dan via een standaard dashboard met instructies. De publicatie van onderzoeker Jan Dirk Fijnheer werd vandaag uitgeroepen tot beste paper van een congres in de Siciliaanse hoofdstad Palermo. Fijnheer ziet waardoor de gedragsverandering wordt veroorzaakt: “Mensen houden zo’n taak beter vol wanneer hij spelelementen bevat.”

Twee jaar geleden maakte buitenpromovendus aan de Universiteit Utrecht Jan Dirk Fijnheer Powersaver Game, een online spel waarin deelnemers gedurende vijf weken thuis worden uitgedaagd om energie te besparen. “In het spel leer je op een duurzame manier om te gaan met dagelijkse handelingen die gemakkelijk zijn in te bouwen in je dagelijks leven. Bijvoorbeeld de was draaien op 30 graden Celsius in plaats van 60. Of het licht uitdoen als je de kamer verlaat.” En dat scheelt op termijn veel energie. Deelnemers bespaarden gemiddeld 33,6 procent ten opzichte van de controlegroep. Voor het gebruik van aardgas was dat verschil zelfs meer dan 50 procent.

Wedstrijd

Serious games zijn een steeds populairder middel voor werkgevers om hun medewerkers een bepaalde handeling of overtuiging aan te leren. Uit het onderzoek van Fijnheer blijkt dat ze ook in te zetten zijn om gedragsverandering in de thuissituatie teweeg te brengen. Fijnheer licht toe: “Deelnemers aan Powersaver Game en de controlegroep, die bespaartips kreeg via een instructiedashboard, waren bij aanvang evenzeer overtuigd van het nut van energiebesparing. Het werd voor de spelers alleen leuker om vol te houden.” In het spel van Fijnheer zat bijvoorbeeld ook een competitie-element. “Deelnemers worden meer toegewijd om het gewenste gedrag te blijven vertonen als ze meedoen aan een wedstrijd.”

Datalogger

Voor zijn onderzoek selecteerde Fijnheer eenentwintig gezinnen met een normaal patroon in energieverbruik. Zij gaven hem toestemming voor het installeren van een datalogger, die gegevens uitleest en verstuurt. Via het spel leerden die gezinnen vorig voorjaar gedurende vijf weken een aantal handelingen aan. Drie weken nadat het spel afgelopen was, mat Fijnheer in hoeverre de families die handelingen nog steeds zo uitvoerden. Fijnheer: “Met zo’n datalogger kan ik precies zien wanneer iemand een wasje draait.”

Onderzoek uitbreiden

Vandaag werd Fijnheers wetenschappelijke artikel uit 37 inzendingen uitgeroepen tot beste publicatie van de Games and Learning Alliance conference in Palermo. Naast zijn functie bij de UU is hij ook onderzoeker aan de Hogeschool Inholland. Als promovendus werkt hij graag aan een praktisch toepasbaar project. “In de volgende fase van mijn onderzoek wil ik heel graag gaan kijken welke spelelementen de meeste invloed hebben om op de lange termijn te helpen bij energie besparen.

Publicatie

Enhancing Energy Conservation by a Household Energy Game

Jan Dirk L. Fijnheer, Herre van Oostendorp en Remco C. Veltkamp

Games and Learning Alliance conference, Palermo, Italy, 7 December 2018

Meer informatie

Bekijk Powersaver Game online. Op de website staat ook een reportage die GroenLicht van BNNVARA een jaar geleden maakte over het spel, voordat het onderzoek van Jan Dirk Fijnheer aanving.