De das is een onterechte zondebok

In Engeland wordt snel gewezen naar de das als het gaat om het verspreiden van rundertuberculose. Daar is echter geen wetenschappelijk bewijs voor. De Engelse wijze van bedrijfsvoering is de echte oorzaak.

Deels gefinancierd uit de Amerikaanse Marshallhulp, is na de Tweede Wereldoorlog een bTB-bestrijdingsprogramma gestart; alle runderen werden jaarlijks onderzocht met een huidtest. Besmette dieren moesten worden afgevoerd. Dankzij dit strikte beleid is Nederland sinds 1 juli 1999 officieel vrij van rundertuberculose.

Het feit dat men alleen in Engeland de ziekte niet heeft kunnen overwinnen, heeft alles te maken met de bedrijfsvoering aldaar en economische belangen. Met name Engelse boeren hebben een slechte reputatie qua bedrijfsvoering. Dit werd nog in 2011 bevestigd door een inspectie van de Europese Commissie, die een groot aantal misstanden aan het licht bracht op boerderijen in Engeland. Vervoer van besmet vee is aantoonbaar een van de belangrijkste oorzaken van de verspreiding van rundertuberculose.

Maar in plaats van deze misstanden aan te pakken, blijven boeren wijzen naar de das als grote boosdoener. Overigens tegen alle logica in, want dassen blijken zeer resistent te zijn tegen de ziekte. Dassen kunnen wel besmet worden, net als andere zoogdieren, maar worden zelden ziek. En alleen zieke dieren kunnen die ziektekiemen verspreiden. Koeien worden wel ziek en blazen met hun grote longvolume dan veel ziektekiemen uit. Logisch dat koeien elkaar kunnen besmetten en soms ook andere dieren. De omgekeerde weg, namelijk dat dassen koeien zouden besmetten, is uiterst onwaarschijnlijk en ook nog nooit wetenschappelijk aangetoond.

De keuze van de das als zondebok ligt dan ook bepaald niet voor de hand. In andere landen, waar rundertuberculose heerst, zijn daar dan ook andere wilde dieren voor uitgekozen. In Nieuw-Zeeland de opossum (buideldiertje), in Amerika onder meer het witstaarthert en in Afrika de wildebeesten. (...)

Pas drie jaar geleden zijn in Engeland de preventieve maatregelen aangescherpt. Dat werd hoog tijd. Dit is de enige zinvolle aanpak, die overal elders in Europa al lang tot resultaat heeft geleid. Ook hoog tijd om te stoppen met het immorele, kostbare en zinloze uitroeien van dassen.

Wat betreft de situatie in Nederland: onderzoek door de afdeling Pathologie van de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht heeft aangetoond dat dassen in Nederland volledig bTB-vrij zijn. Dat is ook logisch, omdat er in Nederland dus geen besmette koeien zijn, die die ziekte kunnen overbrengen op dassen of diverse andere zoogdieren.

Het volledige artikel is verschenen in Boerderij Vandaag, 26 mei 2017