Brein misleiden op Utrechts Betweterfestival

Ze is geen goochelaar. Toch kan experimenteel psycholoog Anouk Keizer mensen laten geloven dat een rubberen hand onderdeel is van het lichaam. Tijdens het Betweterfestival, vrijdagavond 29 september in TivoliVredenburg, gaan Keizer en haar collega’s met de rubberen hand illusie de bezoekers tonen hoe het brein in staat is om te misleiden.

Het is een klassiek psychologisch experiment dat veelvuldig terug is te vinden op youtube, en het werkt als volgt: een deelnemer legt beide handen op tafel. Door een schot te plaatsen op tafel, is een van de handen buiten het zicht gekomen van de deelnemer. Wel in het zicht: een rubberen hand. De onderzoeker strijkt met twee kwastjes over de onzichtbare én de rubberen hand, waarna de deelnemer na enige tijd de rubberen hand gaat ervaren als de eígen hand. 

Is ieders brein te misleiden?

Keizer wil niet alleen de bezoeker laten ervaren hoe het brein een rubberen hand als onderdeel kan gaan zien van het lichaam, ze wil ook eenvoudigweg data binnenhalen. “Het experiment is vooralsnog vooral gedaan bij studenten, bij een kleine groep jongeren dus. Bij hen blijkt de illusie negen op de tien keer te werken. Maar het is onbekend of die misleiding ook zo vaak werkt bij een wat ouder publiek. Door de bezoekers van het Betweterfestival te onderwerpen aan de illusie, hoop ik op een brede én gevarieerde sample: veel deelnemers, van verschillende leeftijden en met verschillende achtergronden. Dan kunnen we zien of ieders brein op deze manier te misleiden is, of dat de illusie bijvoorbeeld bij ouderen minder goed werkt.”

Betweter

De Utrechtse experimenteel psycholoog staat met wetenschappers en kunstenaars op het Utrechtse festival Betweter, mede georganiseerd door de Universiteit Utrecht.