Bioloog Joeri Zwerts ervaart impact van zijn biodiversiteitsonderzoek tijdens internationale FSC-bijeenkomst

Door zijn onderzoeksresultaten te presenteren op een grote internationale bijeenkomst, ervoer Joeri Zwerts hoe hij als wetenschapper maatschappelijke impact maakt. Zwerts sprak vorige maand op de algemene vergadering van de wereldwijde boscertificeringorganisatie de Forest Stewardship Council (FSC). Daar vertelde hij over zijn onderzoek naar het effect van FSC-beschermingsmaatregelen op populaties wilde zoogdieren in Gabon en Congo.

Het doel van non-profitorganisatie FSC is om verantwoorde bosbouw te bevorderen, zowel op het gebied van natuur en milieu als op het sociale en economische vlak. De organisatie verleent daartoe certificaten aan bedrijven die aan een set voorwaarden voldoen. Maar hoewel FSC al 27 jaar claimt dat hun richtlijnen zorgen voor meer biodiversiteit in bossen, is daar volgens Zwerts nog geen sluitend bewijs voor.

Pas nadat het daadwerkelijke effect van een keurmerk in kaart is gebracht, kunnen beleidsmakers, NGO’s en consumenten bepalen of een keurmerk gestimuleerd moet worden of niet. Daarom onderzocht Zwerts of FSC-certificering ook echt een positieve invloed heeft op wilde zoogdieren in bosgebieden. Hij hing daartoe cameravallen op in tropische bossen in Gabon en Congo. Dat deed hij zowel in gebieden die beheerd worden door bedrijven die FSC-gecertificeerd zijn, als in vergelijkbare gebieden die beheerd worden door bedrijven die dat niet zijn.

Zwerts analyses van de cameravalbeelden wijzen erop dat FSC-certificering een zeer positieve invloed heeft op grotere zoogdieren, zoals luipaarden, gorilla’s, chimpansees, bosantilopen en olifanten. Dat laat volgens de onderzoeker weer zien dat de FSC-maatregelen de jacht in gecertificeerde gebieden goed weet te beteugelen. De resultaten van de studie worden op dit moment getoetst door het wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Algemene vergadering

Dit jaar werd Zwerts uitgenodigd als spreker op de algemene vergadering van FSC. De organisatie houdt deze bijeenkomst iedere drie jaar. Er worden beslissingen genomen die invloed hebben op miljoenen vierkante kilometers bos, miljoenen werknemers en grote aantallen inheemse gemeenschappen.

De onderzoeker zag dat zijn resultaten ook buiten zijn presentatie van pas kwamen. Zwerts: “Bij deze bijeenkomst zijn leiders van milieukundige en sociale organisaties aanwezig die de rechten verdedigen van de natuur en de inheemse gemeenschappen, maar ook de managers van enorme bedrijven in de hout-, papier- en pulpindustrieën, die allemaal afhankelijk zijn van bos. Heel de week worden er uiteenlopende onderwerpen besproken, wordt er onderhandeld en aan motieteksten geschaafd. Dit was op zich al prachtig om mee te maken. Maar het was nog mooier om te zien dat de resultaten van mijn onderzoek ook echt de discussies bij bepaalde belangrijke onderwerpen over natuurbehoud beïnvloedden en daarmee echt impact hadden.“

Heikel punt

Zwerts vertelt hoe hij tijdens de plenaire vergadering ook een aantal keer het woord nam. Zwerts: “De vraag ‘Hoe om te gaan met Intact Forest Landscapes’, bossen die intact zijn en waarin geen wegen lopen of nederzettingen zijn, is al jarenlang een heikel punt binnen FSC. Om steun voor een hele belangrijke motie hierover te krijgen, werd mijn onderzoek aangehaald. Toen heb ik de microfoon gepakt om mijn zienswijze op de discussie toe te lichten.”

Als onderzoeker word je betaald vanuit de maatschappij en dan wil je ook op een positieve manier impact hebben op die maatschappij. Daar doe je je onderzoek voor.

De onderzoeker is blij dat hij dat aandurfde. Zwerts: “Het was best wel spannend om iets te zeggen op zo’n bijeenkomst op hoog niveau, in een zaal vol vertegenwoordigers van wereldwijde organisaties en bedrijven. Die motie is uiteindelijk aangenomen. Uiteraard niet alleen door mijn onderzoek, maar het heeft er wel aan bijgedragen. Supergaaf om dat te zien. Dat je als wetenschappers informatie aanlevert over een cruciaal punt waar FSC al jaren mee worstelt. Om de neuzen dezelfde kanten op te laten wijzen.”

Maatschappelijke impact

Zwerts is vol enthousiasme over zijn rol op de algemene vergadering. Zwerts: “Ik vond het fantastisch om er te zijn en echt iets bij te dragen. Als onderzoeker word je betaald vanuit de maatschappij en dan wil je ook op een positieve manier impact hebben op die maatschappij. Daar doe je je onderzoek voor.”