Torenhoge inflatie: wat gaan we eraan doen?

Rens van Tilburg (Utrecht University School of Economics, Sustainable Finance Lab) was op 6 april 2022 te gast in een uitzending van RTL Z om te spreken over inflatie. In die uitzending zegt hij onder andere dat we nu met een heel specifieke soort inflatie te maken hebben, namelijk stijging van de olie- en gasprijzen. Bij de bepaling van het monetaire beleid laat de ECB de energieprijzen dan ook buiten beschouwing, omdat die ook weer net zo hard omlaag kunnen gaan, bijvoorbeeld als de situatie in Oekraïne verbetert. De verwachting is dat de inflatie later dit jaar vanzelf weer naar beneden zal gaan.

Maar voor mensen met lagere inkomens en zonder financiële buffers, zeker degenen met een flexibel energiecontract, is de situatie zorgelijk. Die kunnen heel snel in de problemen komen. De lage inkomens compenseren is het eerste dat we moeten doen, gericht op mensen die in de problemen komen en niet zoals het kabinet nu heeft gedaan heel generiek aan iedereen verlichting geven. Verder zie hij een oplossing in versnelde verkleining van onze energieafhankelijkheid, ook via vergroening van het monetair beleid.  

Voor het afremmen van inflatie is normaal gesproken de centrale bank aan zet: door het verhogen van de rente. Want ook afgezien van de energieprijzen is de inflatie in de eurozone best hoog, dus dat er iets 'verkrapt' gaat worden ligt wel voor de hand, zegt Van Tilburg. 

Versnelling van de energietranstie

Als maatregel die de Nederlandse overheid nu kan nemen, noemt hij versnelling van de energietransitie. Hierbij waarschuwt hij wel dat dan sommige van de andere, grootse plannen uit het coalitieakkoord even in de wacht moeten. "Want als je alles tegelijk gaat doen, dan ga je in Nederland via het begrotingsbeleid de inflatie juist verder aanjagen, en dat moet je op dit moment ook niet willen."

Maar vóór het effect van de energietransitie merkbaar wordt in de huishoudportemonnee, duurt het toch nog tot wel 2030 – wat doen we in de tussentijd? Behalve dus het snel en gericht compenseren van de lage inkomens, wijst Van Tilburg erop dat er plannen liggen om al binnen één of twee jaar besparingen te realiseren ter grootte van wat we nu aan olie en gas importeren uit Rusland. "Dus ook op de relatief korte termijn kunnen we daar wel degelijk stappen in zetten."

De uitzending van RT Z-nieuws van 6 april 2022 is terug te zien via de RTL-website.