Promotie: It's all relative

Samenvatting

Schizofrenie en bipolaire stoornis zijn twee ernstige psychiatrische aandoeningen met vergaande gevolgen voor de patiënt, hun naasten en de maatschappij. Het klinische onderscheid tussen beide stoornissen is echter niet altijd duidelijk, aangezien de ziektebeelden overlappende symptomen vertonen. Schizofrenie en bipolaire stoornis zijn hersenontwikkelingsstoornissen. Dit houdt in dat een verstoring in de hersenontwikkeling kan leiden tot klinische symptomen op latere leeftijd. Het is helaas nog steeds grotendeels onbekend welke factoren voor deze verstoring zorgen. In dit proefschrift worden drie belangrijke aspecten van hersenontwikkeling onderzocht: hersenstructuur, cognitie en risicogenen. Familieleden van patiënten met schizofrenie of bipolaire stoornis (die zelf de diagnose niet hebben) speelden een belangrijke rol in het aantonen dat schizofrenie en bipolaire stoornis een ander hersenontwikkelingspatroon vertonen. Een van de hoofdbevindingen was dat het intracraniaal volume (ICV; de grootte van het hoofd) niet afwijkt bij familieleden van patiënten met schizofrenie maar vergroot is bij familieleden van patiënten met bipolaire stoornis vergeleken met een gezonde controlegroep. Vervolgstudies lieten zien dat er waarschijnlijk een genetisch component ten grondslag ligt aan de positieve relatie tussen bipolaire stoornis en ICV, die onafhankelijk is van de hoogte van het IQ. Het verschil in ICV is een belangrijke bevinding aangezien – ondanks de overlappende symptomen – al vroeg in de hersenontwikkeling er verschillen zijn tussen mensen met een verhoogd risico op schizofrenie of bipolaire stoornis. Dit kan bijdragen aan het correct identificeren wie een verhoogd risico heeft om ziek te worden, zodat er adequaat kan worden gehandeld of zelfs kan worden voorkomen dat iemand de ziekte gaat ontwikkelen.