Promotie: De ontwikkeling van studenten in de lerarenopleiding

Tijdens hun ontwikkeling in de lerarenopleiding zijn reflecties van studenten over wie ze zijn als leraar vaak aan de orde. Zulke reflecties kunnen leiden tot gevoelens van consistentie of inconsistentie met betrekking tot eigenschappen die als relevant voor het beroep worden ervaren. Gevoelens van inconsistentie kunnen leren, en de motivatie om te veranderen, stimuleren. Ze kunnen echter ook leiden tot afnemend zelfvertrouwen met als mogelijk gevolg (onnodig) stoppen met de lerarenopleiding. 

Het proefschrift Ervaringen van Continuïteit en Discontinuïteit in de Ontwikkeling van Studenten in de Lerarenopleiding van Martine van Rijswijk geeft meer inzicht in verschillen tussen studenten, het verloop van de ontwikkeling en de aard van begeleiding in de lerarenopleiding rond gevoelens van (in)consistentie. 

De studies laten zien dat de ontwikkeling van studenten in de lerarenopleiding te typeren is als idiosyncratisch en onvoorspelbaar. Dit vraagt om voortdurende aandacht voor veranderingen in de manier waarop studenten over zichzelf als leraar reflecteren. Om gevoelens van inconsistentie productief te maken voor de ontwikkeling van de student als leraar, is het nodig (de waarde van) dergelijke ervaringen en hieraan gekoppelde gevoelens van onzekerheid en twijfel in de ontwikkeling als leraar te erkennen. 

Van Rijswijk raadt lerarenopleidingen aan lerarenopleiders te ondersteunen, zowel bij het omgaan met handelingsverlegenheid als bij zorgen die op kunnen treden bij het begeleiden van de ontwikkeling van studenten met (heftige) twijfels over hun ontwikkeling als leraar. Dit kan bijvoorbeeld door tijd en ruimte te creëren voor professionele uitwisseling.